Görseldeki paragraf ve soru, numaralanmış kelimelerin anlamlarının ayrac içinde verilen anlamlarla uyuşup uyuşmaması üzerine kuruludur. Soruda, verilen kelimelerin anlamını doğru şekilde analiz ederek, uyuşmayan seçeneği belirlememiz gerekiyor.
İncelenen kelimeler şunlar:
- Ayakta kalabilecek: (yıkılmayacak anlamı verilmiş).
- Ağız sulandıran: (imrendiren anlamı verilmiş).
- Salık verirken: (tavsiye ederken anlamı verilmiş).
- Lüzumunu: (gerekliliğini anlamı verilmiş).
- Taahhüt etmektedir: (mecbur bırakmaktadır anlamı verilmiş).
Görseldeki paragrafta, hangi numaralandırılmış kelimenin anlamının verilen açıklama ile uyuşmadığını belirlemek gerekiyor.
Cevap Analizi
Numaralanmış kelimeleri tek tek doğrulamak için kelime anlamları paragraf çerçevesinde kontrol edilmelidir:
- I - Ayakta kalabilecek, “yıkılmayacak” anlamıyla doğru verilmiştir.
- II - Ağız sulandıran, “imrendiren” anlamıyla uyumludur.
- III - Salık verirken, “tavsiye ederken” anlamında kullanıldığında doğru görünüyor.
- IV - Lüzumunu, “gerekliliğini” anlamı ile verilen paragraftaki kullanımına uygundur.
- V - Taahhüt etmektedir, “mecbur bırakmaktadır” anlamı ile uyuşmamaktadır. Taahhüt etmek bir şeyi beyan ederek söz vermek anlamına gelir; mecbur bırakmak başka bir anlam taşır.
Doğru Cevap: D (IV).
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır?
Cevap:
Parçada numaralanmış ifadeler ve parantez içinde verilmiş anlamları şöyle:
- ayakta kalabilecek (yıkılmayacak)
- ağız sulandıran (imrendiren)
- salık verirken (tavsiye ederken)
- lüzumunu (gerekliliğini)
- taahhüt etmektedir (mecbur bırakmaktadır)
Şimdi hangi numaralı ifadenin ayraç içindeki anlamıyla uyuşmadığına bakalım:
1. ayakta kalabilecek (yıkılmayacak)
- Doğru: “Ayakta kalmak”= yıkılmamak, dayanmak.
2. ağız sulandıran (imrendiren)
- Doğru: “Ağız sulandıran” mecaz anlamda “imrendiren, çok istenen” anlamındadır.
3. salık verirken (tavsiye ederken)
- Doğru: “Salık vermek” = tavsiye etmek, önermek.
4. lüzumunu (gerekliliğini)
- Doğru: “Lüzum” = gereklilik, gereklilik hali.
5. taahhüt etmektedir (mecbur bırakmaktadır)
- YANLIŞ: “Taahhüt etmek” bir şeyi yapmayı üstlenmek, söz vermek demektir. Ancak “mecbur bırakmak” anlamına gelmez. “Mecbur bırakmak” = birine bir şeyi zorla yaptırmak. Yani ayraç içindeki açıklama ile anlamı uyuşmuyor.
Doğru cevap:
V numaralı ifade (“taahhüt etmektedir” (mecbur bırakmaktadır)) ayraç içindeki anlamla uyuşmamaktadır.
Cevap: D) IV
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır?
Cevap:
İçindekiler
- Soru Analizi ve Anahtar Kelimeler
- Numaralandırılmış Sözlerin ve Ayraçlardaki Anlamların Karşılaştırılması
- Doğru Cevabın Tespiti ve Gerekçesi
- Çözüm Özeti ve Tablo
1. Soru Analizi ve Anahtar Kelimeler
Bu tür sorularda, numaralandırılmış kelimenin anlamı ile yanında parantez içinde verilen açıklamanın gerçekten örtüşüp örtüşmediği kontrol edilir. Soruya göre yanlış/anlamı uymayanı bulmamız isteniyor.
2. Numaralandırılmış Sözlerin ve Ayraçlardaki Anlamların Karşılaştırılması
1) I - ayakta kalabilecek (yıkılmayacak)
- Ayakta kalabilecek: Var olmaya, devam etmeye, yıkılmamaya, dayanıklı olmaya işaret eder.
- Parantez anlamı: yıkılmayacak (doğru ve örtüşüyor).
2) II - ağız sulandıran (imrendiren)
- Ağız sulandıran: Çok çekici, isteme arzusu uyandıran, cazip (özellikle yemek için).
- Parantez anlamı: imrendiren (karşılığına oldukça yakın; insanlar genelde güzel yemeklere veya cazip şeylere ağızları sulanır, imrenirler. Doğru).
3) III - salık verirken (tavsiye ederken)
- Salık vermek: Birine yapılmasını (veya yapılmamasını) önermek, tavsiye etmek.
- Parantez anlamı: Tavsiye ederken (doğru).
4) IV - lüzumunu (gerekliliğini)
- Lüzumu: Bir şeyin yapılmasının veya olmasının zorunlu olduğu durum; gereklilik, gerek olma hali.
- Parantez anlamı: gerekliliğini (doğru).
5) V - taahhüt etmektedir (mecbur bırakmaktadır)
- Taahhüt etmek: Kendi isteğiyle, söz vererek üstlenmek, yapacağına dair garanti vermek.
- Parantez anlamı: mecbur bırakmak (farklı!)
Burada bir fark var:
- “Taahhüt etmek”: Kendi isteğinle söz verip yükümlülük altına girmek (“Ben bunu yapacağım” demek).
- “Mecbur bırakmak”: Başkasını zorunlu kılmak, baskı ile yapmak zorunda bırakmak.
Bu iki kavram arasında önemli bir anlam ayrımı vardır. “Taahhüt etmek”, “mecbur bırakmak” ile aynı anlama gelmez.
3. Doğru Cevabın Tespiti ve Gerekçesi
Cevap seçeneklerine bakalım:
- A) I (ayakta kalabilecek – yıkılmayacak): DOĞRU anlam
- B) II (ağız sulandıran – imrendiren): DOĞRU anlam
- C) III (salık verirken – tavsiye ederken): DOĞRU anlam
- D) IV (lüzumunu – gerekliliğini): DOĞRU anlam
- E) V (taahhüt etmek – mecbur bırakmaktadır): YANLIŞ ANLAM
Doğru cevap: V numaralı yani “taahhüt etmektedir (mecbur bırakmaktadır)” ifadesidir.
4. Çözüm Özeti ve Tablo
| No | Kelime | Parantez Anlamı | Gerçek Anlamı | Uyum Durumu |
|---|---|---|---|---|
| I | ayakta kalabilecek | yıkılmayacak | uygun | UYUMLU |
| II | ağız sulandıran | imrendiren | uygun | UYUMLU |
| III | salık verirken | tavsiye ederken | uygun | UYUMLU |
| IV | lüzumunu | gerekliliğini | uygun | UYUMLU |
| V | taahhüt etmektedir | mecbur bırakmaktadır | uygun DEĞİL | UYUMLU DEĞİL |
Kısa Özet
Bu metinde numaralandırılmış kelimelerle parantezde verilen anlamlar incelendiğinde, yalnızca V numaralı “taahhüt etmektedir (mecbur bırakmaktadır)” ifadesinde anlam uyuşmazlığı vardır. Diğerleri doğru şekilde açıklanmıştır.
- Cevap: V (taahhüt etmektedir – mecbur bırakmaktadır) anlamı uyuşmuyor.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamaktadır?
Answer:
Parçada verilen ifadelere ve ayraç içlerinde belirtilen anlamlara bakıldığında:
-
“Ayakta kalabilecek” (yıkılmayacak)
– Anlam uyumludur; “ayakta kalmak” bir şeyin yıkılmaması, direnç göstermesi demektir. -
“Ağız sulandıran” (imrendiren)
– “Ağız sulandıran” aslında “iştah kabartan, çekici gelen” anlamına gelirken “imrendiren” de benzer biçimde “kıskandıran, özendiren” anlamına sahip olabilir. Bu kullanım, özellikle mecaz anlamda az çok örtüşebilir. -
“Salık verirken” (tavsiye ederken)
– Kesinlikle uyumludur. “Salık vermek” ile “tavsiye etmek” aynı anlama gelir. -
“Lüzumunu” (gerekliliğini)
– “Bir şeyin lüzumu” ile “bir şeyin gerekliliği” aynı anlamdadır. -
“Taahhüt etmektedir” (mecbur bırakmaktadır)
– “Taahhüt etmek,” bir işi yapacağına söz vermek veya üstlenmek demektir. “Mecbur bırakmak” ise bir kişiyi zorlayarak, onu belli bir şeye yapmaya itmek anlamına gelir.
– Bu iki ifade özünde farklıdır: “taahhüt etmek”te gönüllü bir üstlenme ya da söz verme varken, “mecbur bırakmak”ta dıştan bir zorlama söz konusudur.
Dolayısıyla anlamı ayraç içinde verilenden uyuşmayan ifade:
V) “taahhüt etmektedir” (mecbur bırakmaktadır)