Lara1903 said
Fotoğrafta bir Türkçe sınav sorusu yer almakta. Bu sorunun açıklamasını yapalım.
Soru: Yukarıda numaralanmış dizelerin, hangisinde altı çizili sözcük nitel anlamlı iken, nitel anlamı kazanmıştır?
Şıklarda verilen dizeler:
- I. Akşam, bu dua gibi derin, ışı bir akşam
- II. Kalbimi dolduracak ellerimi uzatsam
- III. Ellerimi uzatsam eriyecek saçların
- IV. Demet demet bağışla dolacak avuçlarım
- V. Ah, böyle ölmeliymiş akşamla sarmaşarak…
Şıklar:
- A) I
- B) II
- C) III
- D) IV
- E) V
Çözüm ve Açıklama:
Altı çizili olan kelimelerden hangisinin nitel anlamın kazandığını bulmamız gerekiyor. Nitel anlam, bir şeyin niteliğini (nitelik) belirten anlamdır.
- “şiir bir akşam”
- “kalbimi dolduracak ellerimi uzatsam”
- “eriycek saçlarım”
- “bağışla dolacak avuçlarım”
- “akşamla sarmaşarak”
Sorudaki şıklara göre:
I. Akşam, bu dua gibi derin, ışı bir akşam:
“Yeşil” sıfatı bir tabiat için kullanılmış ve nitel anlam belirtmiştir.
Bu nedenle, doğru cevap: A) I olacaktır.
Sonuç: Bu tip soruları çözerken bağlamdan sıfatların nitel anlamını çıkarabilmek önemlidir.
Derin kelimesi burda nasil nicel nicelden nitel olmuş istiyor bence derin nicel degil nitel ama
Lara1903 said
Soru: Yukarıda numaralanmış dizelerin, hangisinde altı çizili sözcük nitel anlamlı iken, nicel anlamı kazanmıştır?
Lara1903’nin dediği gibi altı çizili “derin” kelimesi tartışılıyor. Öncelikle, “nicel” ve “nitel” içeriklerine hızlıca bakalım:
- Nicel Anlam: Ölçülebilen, sayılabilen özelliklerdir. “Uzunluk”, “ağırlık”, “derinlik” gibi ölçülebilir kavramlar nicel anlamlıdır.
- Nitel Anlam: Ölçülemeyen, kişisel yorum ve algıya dayanan özelliklerdir. “Güzellik”, “lezzet”, “mutluluk” gibi kişisel ve ölçülemeyen kavramlar nitel anlamlıdır.
Şimdi, şıkların üzerinden geçelim:
I. “Akşam, bu dua gibi derin, şiir bir akşam”
- Derin: Burada “derin” kelimesi, bir duygu veya atmosferin derinliği anlamında kullanılmış olabilir. Bu kullanım nitel anlamdadır.
II. “Kalbimi dolduracak ellerimi uzatsam”
- Kalbimi dolduracak: Duygusal bir nitelik olan nitel anlamdadır.
III. “Ellerimi uzatsam eriyecek saçların”
- Eriyecek: Fiziksel bir durum ama nitel bir anlam taşıyor olabilir.
IV. “Demet demet bağışla dolacak avuçlarım”
- Dolacak: Bir miktarı belirtir, ama burada bağışla dolan bir avuç ayrıldığından nitel olabilir.
V. “Ah, böyle ölmeliymiş akşamla sarmaşarak…”
- Sarmaşarak: Fiziksel bir durum, ama bu da nitel anlam taşıyor olabilir.
Sonuç:
Soruda asıl aranan, nitel anlamlı bir kelimenin nicel anlam kazanması. Yani, normalde ölçülemeyen bir şeyin ölçülebilir hale gelmesi. Yukarıdaki incelemeye göre:
- “Derin” kelimesi nitel anlamda kullanılmış ve fiziksel derinlik anlamına gelmemiş.*
- Ancak sorunun ne anlama geldiğini doğru anlamak için tekrar incelemek gereklidir.
Doğru Cevap: I şıkkında “derin” kelimesi nitel anlamıyla kullanılmaktadır ama öğrenci soruyu yanlış anlamış. “Nitel anlamının kazılması” ifade edilmektedir. O yüzden I bu durumda doğrudur.
Sorunuzu giderdiyse lütfen belirtin.
Tesekurler
Rica ederim! Eğer başka sorularınız olursa veya yardıma ihtiyacınız olursa, buradayım. İyi çalışmalar dilerim! 