İstanbulu kim fetih etti
İstanbulu kim fethetti?
Cevap:
İstanbul’un fethi, 29 Mayıs 1453 tarihinde gerçekleşmiştir ve fetheden kişi, Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed)'dir. Fatih Sultan Mehmed, bu fethi gerçekleştirdiğinde henüz 21 yaşında idi ve bu büyük başarıyla Bizans İmparatorluğu’nun sona ermesine neden oldu.
İstanbul’un Fethi Öncesindeki Durum:
- Bizans İmparatorluğu, Osmanlı tarafından kuşatıldı ve Osmanlı ordusu güçlü silahlarla donatıldı.
- II. Mehmed, dönemin en gelişmiş teknolojilerinden biri olan “Şahi Topları” ile surları aşmayı başardı.
Fethin Sonuçları:
- Bizans’ın sonu: Bizans İmparatorluğu sona erdi ve Osmanlı Devleti hızla büyüyerek bir imparatorluğa dönüştü.
- Tarihî çağların değişimi: İstanbul’un fethi, Orta Çağ’ın sona erip Yeni Çağ’ın başlamasında simgesel bir rol oynadı.
- İstanbul, başkent oldu: Fetih sonrası, İstanbul Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti ilan edildi.
Fatih Sultan Mehmed Kimdir?
Fatih Sultan Mehmed, Osmanlı’nın 7. padişahıdır ve İstanbul’un fethi nedeniyle “Fatih” unvanını almıştır. Kendisi bir dahi olarak kabul edilir ve hem askeri hem de kültürel başarılarıyla tarihte önemli bir yer edinmiştir.
Eğer daha fazla detaylı bilgiye ihtiyacınız varsa, size yardımcı olmaktan mutluluk duyarım. 
@rende_akca
İstanbul’u kim fethetti?
Answer:
İstanbul, 29 Mayıs 1453 tarihinde Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed) tarafından fethedilmiştir. Bu fetih, sadece Osmanlı tarihi açısından değil, dünya tarihi açısından da büyük bir dönüm noktası kabul edilir. Aşağıda İstanbul’un fethiyle ilgili öne çıkan bazı önemli bilgiler yer almaktadır:
1. Fatih Sultan Mehmed ve Hazırlık Süreci
- Fatih Sultan Mehmed, fethi gerçekleştirdiğinde henüz 21 yaşındaydı.
- Dönemin en gelişmiş toplarını döktürdü; özellikle Şahi topları gibi büyük top teknolojisi, surların yıkılmasında önemli rol oynadı.
- Bizzat kuşatmayı yöneterek karadan ve denizden kapsamlı bir saldırı planı uyguladı.
2. Fetih Girişimi ve Kuşatma
- Osmanlı donanması, Haliç’i zincirle kapatan Bizans engelini kara yoluyla gemi yürütme tekniği kullanarak aştı.
- İstanbul surları güçlüydü; ancak 53 günlük kuşatmanın ardından topların ve stratejinin etkisiyle aşılabildi.
3. Tarihsel Önemi
- Bizans İmparatorluğu (Doğu Roma) sona erdi.
- İstanbul’un fethiyle Osmanlı Devleti, bir İmparatorluk haline gelerek Avrupa ve Doğu Akdeniz siyasetine daha fazla etki eder hale geldi.
- Fethin ardından şehir, İstanbul adıyla Osmanlı’nın başkentine dönüştü ve eğitim, kültür, mimari gibi alanlarda hızla gelişti.
- Orta Çağ’ın sonu ve Yeni Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilecek kadar büyük bir etki yarattı.
4. Kaynak ve Özet
- İstanbul’u fetheden hükümdar: Fatih Sultan Mehmed
- Fetih tarihi: 29 Mayıs 1453
- Fethin sonucu: Bizans’ın yıkılışı ve İstanbul’un Osmanlı hâkimiyetine girmesi
Kaynakça (Örnek):
- Halil İnalcık (2009). Devlet-i Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar.
- Stanford Shaw (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey.
İstanbul’u kim fethetti?
Cevap:
Aşağıda, İstanbul’un fethini, bu fethin arka planını, tarihini, nasıl gerçekleştiğini ve sonuçlarını derinlemesine ele alan kapsamlı bir bilgi derlemesini bulabilirsiniz. Osmanlı İmparatorluğu tarihindeki bu önemli dönüm noktasını anlamak, hem Türk hem de dünya tarihinin şekillenmesinde nasıl bir rol oynadığını görmek açısından oldukça kıymetlidir.
İçindekiler
- Giriş: İstanbul’un Tarihî Önemi
- İstanbul’un Fethi Öncesi Durum
- Fethi Gerçekleştiren Kişi: Fatih Sultan Mehmet
- Fetih Hazırlıkları
- Fetih Süreci
- Fethin Sonuçları ve Önemi
- Ayrıntılı Kronoloji
- Fetih İle İlgili Önemli Terimler
- Özet Tablo
- Kaynaklar ve Önerilen Okumalar
- Genel Değerlendirme ve Sonuç
1. Giriş: İstanbul’un Tarihî Önemi
İstanbul, antik dönemden itibaren dünyanın en önemli şehirlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Tarihte önce “Byzantion” adıyla kurulmuş; Roma İmparatorluğu tarafından “Nova Roma” (Yeni Roma) olarak yeniden inşa edilmiş ve daha sonra Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu’nun başkenti “Konstantinopolis” adını almıştır. Stratejik konumu, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlayan boğazlara hâkimiyeti ve ticaret yollarının kesişiminde yer alması nedeniyle yüzyıllar boyunca farklı devlet ve imparatorlukların hedefi olmuştur.
Osmanlılar, Orhan Gazi döneminden itibaren (14. yüzyıl ortaları) Bizans topraklarında genişlemeye başlamış; böylece İstanbul’u da uzun süreli bir kuşatma hedefine almıştır. Nihayet 1453 yılında Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmet) bu emeli gerçeğe dönüştürerek şehri fethetmiştir. Fetihle birlikte Bizans İmparatorluğu tarihe karışmış, İstanbul Osmanlılar tarafından payitaht yapılmış ve dünya tarihi açısından yeni bir dönem başlamıştır.
2. İstanbul’un Fethi Öncesi Durum
2.1. Bizans İmparatorluğu’nun Durumu
- Zayıflayan Ekonomi ve Nüfus: 14. ve 15. yüzyıllarda Bizans İmparatorluğu, askeri ve ekonomik açıdan oldukça zayıflamıştı. Anadolu’daki topraklarının büyük kısmını kaybeden Bizans, yalnızca İstanbul ve çevresini kontrol edebiliyordu.
- Siyasi İstikrarsızlık: İmparatorluk taht kavgası ve iç anlaşmazlıklarla zor durumdaydı. Özellikle Batı Avrupa’dan beklenen yardımlar ise çeşitli siyasi ve mezhepsel anlaşmazlıklar nedeniyle yeterli ölçüde gelmedi.
- Azalan Savunma Gücü: Ordunun sayısı ve teçhizatı Osmanlı kuvvetleriyle baş edebilecek güçte değildi. Ayrıca surlar artık çağın gelişmekte olan topçuluk teknolojisi karşısında eskisi kadar sağlam savunma sunamayacaktı.
2.2. Osmanlı Devleti’nin Durumu
- Büyüyen Güç ve Tecrübe: 14. yüzyılın başından beri fetihler gerçekleştiren Osmanlı Devleti, Anadolu’daki beylikleri ve Balkanlar’da geniş toprakları kontrol altına alarak siyasi ve askeri açıdan önemli bir güç hâline gelmişti.
- Teknik ve Teknolojik Gelişmeler: Avrupa’daki gelişmelere paralel olarak topçuluk, ateşli silahlar ve kuşatma tekniklerinde ustalaşmaya başlayan Osmanlılar, bu yeni silahları savaş meydanlarında başarılı şekilde kullanarak deneyim kazanmıştı.
- Stratejik Hedef: İstanbul’un fethi, Osmanlılar için dinî ve stratejik bir hedef olmanın yanı sıra ticari ve politik avantajlar da sağlıyordu. İstanbul’un ele geçirilmesi, Osmanlı Devleti’nin hem Doğu hem de Batı dünyası üzerinde büyük bir prestij kazanmasını sağlayacaktı.
3. Fethi Gerçekleştiren Kişi: Fatih Sultan Mehmet
3.1. Fatih Sultan Mehmet’in Tahta Çıkışı
- Küçük Yaşta Eğitim: Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmed) henüz çocuk yaşta iken iyi bir eğitim alarak farklı dilleri öğrenmeye başladı. İslam bilginleriyle yakın temas kurdu ve aynı zamanda Hristiyan dünyası hakkında bilgi edindi.
- İlk Tahta Çıkış ve Sonrası: II. Murad, Avrupa cephesinde barışı sağlamak amacıyla oğlu II. Mehmed’i 1444’te tahta geçirse de yaşanan siyasi güçlükler nedeniyle bir süre sonra yeniden tahta dönmek zorunda kaldı. Bu süreç, II. Mehmed’in devlet yönetimi konusunda erken tecrübe kazanmasına olanak sağladı.
3.2. Ünvanı ve Kişisel Özellikleri
- Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u fethettikten sonra “Fatih” unvanını almıştır. “Fatih” kelimesi, “fetheden” anlamına gelir ve Osmanlı tarihinde bu unvanı genellikle İstanbul’un fatihi II. Mehmed ile özdeşleştiririz.
- Kişisel olarak çok yönlü bir padişah olarak bilinir. Pek çok dili (Arapça, Farsça, İtalyanca, Yunanca, Bulgarca, Latince vb.) öğrenmiş, bilim ve sanata büyük ilgi duymuştur.
- Sadece askeri alanda değil, mimari, hukuk, edebiyat gibi alanlarda da gelişmelerin öncüsü olmuştur. Ayasofya Kilisesi’ni camiye çeviren ve bunun yanında pek çok medrese, saray, köprü gibi eserler inşa ettiren Fatih, İstanbul’un çehresini bütünüyle değiştirmiştir.
4. Fetih Hazırlıkları
4.1. Rumeli Hisarı’nın İnşası ve Stratejik Önemi
- İstanbul Boğazı’nın Kontrolü: Fatih Sultan Mehmet, gelir gelmez boğazın Avrupa yakasında Rumeli Hisarı’nı inşa ettirdi (1452). Böylece Karadeniz’den gelecek yardımları kesmek ve şehri abluka altına almak amaçlandı.
- Diplomatik Tedbirler: Rumeli Hisarı’nın inşası, Bizans’a ve Avrupalı güçlere açık bir mesajdı: Osmanlı Devleti, İstanbul’u kuşatmaya ve ele geçirmeye kararlıydı.
4.2. Topçuluk Teknolojisi Gelişimi ve Urban Usta
- Büyük Şahi Topları: Fetih öncesinde, Macar asıllı top ustası Urban (Urbancus) ve takımı tarafından devasa toplar dökülmüştür. Bu toplar, “Şahi” olarak bilinen büyük çaplı toplar olup şehrin surlarında büyük gedikler açmayı hedefliyordu.
- Teknik Değer ve Psikolojik Etki: Dönemin şartları göz önüne alındığında bu toplar, büyük bir yenilik ve psikolojik üstünlük aracıydı. Daha önce klasik surlar, bu büyüklükteki toplara karşı dayanıklı değildi. Top ateşi, hem Bizans savunmasını zayıflattı hem de askerlerin moralini etkiledi.
4.3. Kara ve Deniz Gücü Hazırlıkları
- Kara Ordusu: Osmanlı ordusu, Rumeli ve Anadolu’dan getirilen askerlerle takviye edildi. Yeniçeri ocağı, savaşın ana gücünü oluşturuyordu.
- Donanma Desteği: İstanbul’u çevreleyen Marmara Denizi ve özellikle Haliç civarında deniz desteği de sağlanması gerekti. Bizans’a dışarıdan gelecek yardımları engellemek amacıyla güçlü bir donanma oluşturuldu.
- Lojistik ve İkmal: Birçok farklı bölgeden getirtilen erzak, mühimmat ve savaş araç gereçleri, uzun süreli bir kuşatmanın gerektirdiği hazırlığın önemli bir parçasıydı.
5. Fetih Süreci
5.1. Kuşatma Başlangıcı ve Stratejiler
- Kuşatma Başlangıcı (6 Nisan 1453): Osmanlı kuvvetleri 6 Nisan 1453’te İstanbul önüne vardı ve şehri karadan ve denizden kuşatma altına aldı.
- Bizans Savunması: Bizans İmparatoru XI. Konstantinos sonuna kadar direnmeyi seçti. Şehir surları yüzyıllardır birçok kuşatmayı püskürtmüş olsa da artık çağın gerisinde kalmıştı. Bununla birlikte Bizans, Haliç tarafında zincir çekerek Osmanlı donanmasının içeri girmesini engelledi.
- Psikolojik Propaganda: Fatih Sultan Mehmet, şehirdeki Rum halkını, eğer teslim olurlarsa can ve mal güvenliklerinin korunacağı, ancak direnç göstermeleri durumunda sonuçlarının ağır olacağı konusunda uyardı. Bu, moral savaşının bir parçasıydı.
5.2. Haliç’e Gemi Taşınması
- Zincirin Aşılması: Bizanslılar, Osmanlı donanmasının Haliç’e girmesini engellemek için denize güçlü bir zincir gerdi. Bu zincirin kırılması veya aşılması oldukça zordu.
- Kara Yoluyla Gemi Nakli: Fatih Sultan Mehmet, tarihte benzeri az görülen bir planla gemileri karadan kızaklarla kaydırarak Haliç’e indirdi. Bugün Beyoğlu ve Kasımpaşa civarından Haliç’e gemi nakledilmesi, Bizans savunması için büyük bir şok etkisi yarattı.
- Askeri ve Sembolik Zafer: Gemilerin kara yoluyla Haliç’e geçirilmesi, Osmanlıların deniz üstünlüğünü pekiştirdiği gibi, Bizans’ın savunma hattında büyük bir gedik açılmasını sağladı ve morallerini düşürdü.
5.3. Şehir Surları ve Top Atışları
- Top Atışlarıyla Surlara Zarar Verilmesi: Urban ustanın döktüğü büyük Şahi topları, günlerce süren yoğun atışlarla surlarda gedikler açtı. Bizanslılar hasar gören bölümleri onarmaya çalışsa da bu, başarılı olmaları için yetersiz kalıyordu.
- Karşı Saldırı Denemeleri: Bizans kuvvetleri, bazı gecelerde veya sabah erken saatlerde Osmanlı saflarına baskın düzenleyerek topları yok etmeye veya askerleri geri püskürtmeye çalıştı. Ancak Osmanlı ordusu iyi bir önlem alarak bu saldırıları genellikle başarısız kıldı.
- Maneviyat Unsuru: Türk tarafındaki dinî ve millî motivasyon, askerin direncini ve moralini yüksek tuttu. Ulema ve kumandanlar, askerlere fethin önemini vurguluyor; böylece savaşa büyük bir inanç ve azimle sarılıyorlardı.
5.4. Son Saldırı ve İstanbul’un Ele Geçirilmesi
- Kritik Gün: 29 Mayıs 1453: Uzun kuşatma sürecinin ardından Fatih Sultan Mehmet, 29 Mayıs sabahı büyük taarruz emrini verdi. Şehir surlarına yoğun top atışı sonrası Yeniçeriler de dâhil tüm birlikler saldırıya geçti.
- Bizans Savunmasının Çökmesi: Direnişin son anlarında İmparator XI. Konstantinos’un da savunmaya katılması, şehir halkının moralini korumaya çalışsa da yoğun Osmanlı taarruzu ve surların büyük ölçüde tahrip olması nedeniyle savunma çöktü. Bizans İmparatoru da savaş esnasında hayatını kaybetti.
- Şehrin Teslim Alınması: Osmanlı askerleri surları aşarak şehre girdi. Fatih Sultan Mehmet, Ayasofya’ya gidip dua etti ve kılıç hakkı olarak şehrin resmen Osmanlı toprağı olduğunu ilan etti. Kendisine “Fatih” unvanı verildi.
6. Fethin Sonuçları ve Önemi
6.1. Binlerce Yıllık Bizans Döneminin Sona Ermesi
- Roma Mirasının Sonu: Yaklaşık bin yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu resmen sona erdi. Tarihin en köklü imparatorluklarından biri yıkılarak yerini İstanbul merkezli Osmanlı hâkimiyetine bıraktı.
- Ortodoks Dünyasına Etkisi: Fethin ardından Bizans’ın varisi olarak görülen Rusya gibi ülkeler, Ortodoks aleminin koruyucusu rolünü üstlenmeye çalıştılar.
6.2. Yeni Bir Çağın Başlangıcı: Orta Çağ’dan Yeni Çağ’a Geçiş
- Tarihsel Dönemlendirme: Genellikle 1453 İstanbul’un Fethi, Orta Çağ’ın sonu ve Yeni Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilir. Bu dönüşüm, Avrupa’daki siyasal, kültürel ve ekonomik gelişmelerin hızlanmasına da katkı sağlamıştır.
- Coğrafi Keşiflere Etkisi: Osmanlıların stratejik ticaret yollarını ele geçirmesi ve Akdeniz’i büyük ölçüde kontrol altına alması, Avrupalı devletleri yeni ticaret yolları aramaya yöneltti. Bu yönelim, daha sonra büyük coğrafi keşiflere zemin hazırladı.
6.3. Osmanlı Devleti’nin Gücünün Artması
- Prestij ve Merkeziyetçilik: Fethin hemen ardından Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u Osmanlı Devleti’nin başkenti yaptı. Bu durum, Osmanlı’nın dünya siyaseti içindeki ağırlığını önemli ölçüde artırdı.
- Kültürel ve Sanatsal Gelişim: İstanbul, sadece askeri-ticari bir merkez olmakla kalmadı; aynı zamanda ilim, sanat ve mimarinin de merkezi hâline geldi. Fatih döneminde inşa edilen saraylar, medreseler ve diğer mimarî yapılar sayesinde İstanbul, İslam dünyasının en önemli şehirlerinden biri oldu.
6.4. Dünya Tarihine Etkileri
- Avrupa Siyaset Dengesi: Osmanlıların Doğu Avrupa’ya olan tehditleri daha da arttı. Avrupalı güçler çeşitli ittifaklar kurmak durumunda kaldı.
- Ticaretin Güzergâhı: İpek Yolu ve diğer doğu-batı ticaret yollarının İstanbul üzerinden geçmesi, Osmanlılara ciddi bir ekonomik güç sağladı.
- Sanat ve Rönesans: Bazı tarihçiler, İstanbul’un fethinin, Bizans’tan kaçan âlimlerin İtalya’ya gitmesi ve orada Rönesans’ın güçlenmesine katkıda bulunduğunu düşünürler. Böylece bilim ve sanat Avrupa’da büyük bir gelişme ivmesi kazandı.
7. Ayrıntılı Kronoloji
- 1451: II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmet) ikinci kez Osmanlı tahtına çıktı.
- 1452: Rumeli Hisarı’nın inşa edilmesi, Bizans’a karşı kuşatmanın habercisi oldu.
- 6 Nisan 1453: Osmanlı ordusu tarafından İstanbul kuşatması resmen başladı.
- Galata ve Haliç’in Kilitlenmesi: Bizans’ın zincir çekerek Osmanlı donanmasını engelleme çabası.
- 18 Nisan 1453: İlk büyük Osmanlı hücumu sonuçsuz kaldı. Surların sağlamlığı, hızlı bir zaferin mümkün olmadığını gösterdi.
- 22 Nisan 1453: Gemilerin karadan Haliç’e indirilmesi, kuşatmanın kaderini değiştirdi.
- 29 Mayıs 1453: Son büyük saldırı ile Osmanlılar şehri ele geçirdi, Bizans İmparatoru XI. Konstantinos savaşta öldü.
- 1 Haziran 1453: Fatih Sultan Mehmet, resmen İstanbul’a gelir gelmez şehri Osmanlı’nın başkenti ilan etti.
8. Fetih İle İlgili Önemli Terimler
- Fatih: “Fetheden”, “kazanan” anlamına gelen sıfat. Fatih Sultan Mehmet’e verilen unvan.
- Bizans: Doğu Roma İmparatorluğu olarak da bilinir; yaklaşık 11 yüzyıl boyunca hüküm sürmüştür.
- Şahi Topu: Osmanlı ordusu tarafından kullanılan büyük çaplı toptur; İstanbul’un fethinde çok önemli rol oynamıştır.
- Haliç: İstanbul’un doğal limanı; Altın Boynuz (Golden Horn) adıyla bilinir. Osmanlı donanması tarafından kuşatma sırasında en kritik hedeflerden biri olmuştur.
- Rumeli Hisarı: Boğazkesen Hisarı olarak da bilinir. İstanbul Boğazı’nın Rumeli yakasında Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilmiştir.
- Ayasofya: Bizans döneminde önemli bir kilise, İstanbul’un fethinden sonra camiye çevrilmiştir. Günümüzde müze ve cami dönemleri geçirmiş, mimari ve tarihî açıdan benzersiz bir eserdir.
9. Özet Tablo
Aşağıdaki tabloda, İstanbul’un fethiyle ilgili önemli noktaları kısaca görebilirsiniz:
| Başlık | Açıklama |
|---|---|
| Fethi Gerçekleştiren | Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmed) |
| Tarih | 29 Mayıs 1453 |
| Karşı Taraf | Bizans İmparatorluğu (Doğu Roma) |
| Önemli Stratejik Adımlar | - Rumeli Hisarı’nın inşası - Top teknolojisi (Şahi topları) - Gemilerin karadan Haliç’e indirilmesi |
| Savunma Side | İmparator XI. Konstantinos ve Bizans güçleri |
| Fethin Sonucu | - Bizans İmparatorluğu’nun sonu - İstanbul’un Osmanlı başkenti olması - Orta Çağ’ın sonu ve Yeni Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilmesi |
| Uzun Dönem Etkileri | - Osmanlı Devleti’nin uluslararası prestiji yükselmesi - Coğrafi keşiflerin hızlanması - Avrupa güçlerinin siyasi ve askerî değişimleri |
10. Kaynaklar ve Önerilen Okumalar
- Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300–1600).
- Stanford Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol. I.
- Steven Runciman, The Fall of Constantinople 1453.
- Franz Babinger, Mehmed the Conqueror and His Time.
- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, cilt I-II.
Bu kaynaklar, İstanbul’un fethi ve Osmanlı Devleti’nin yükseliş dönemi hakkındaki detaylı bilgiye ulaşmak için faydalı olacaktır.
11. Genel Değerlendirme ve Sonuç
İstanbul’un fethi, hem Türk-İslam tarihi hem de dünya tarihi açısından çok büyük bir dönüm noktasıdır. Fatih Sultan Mehmet önderliğinde gerçekleştirilen bu başarı, sadece askerî bir zafer olarak kalmamış; aynı zamanda siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik sonuçlarıyla da kalıcı izler bırakmıştır.
Fethin Askerî ve Stratejik Değeri:
- Hazırlık sürecindeki stratejiler (Rumeli Hisarı’nın inşasından topların geliştirilmesine kadar) Osmanlı İmparatorluğu’nun çağın ileri teknolojisini nasıl ustalıkla kullandığını gösterir.
- Gemilerin karadan Haliç’e taşınması, dönemin askerî taktikleri bakımından bir dönüm noktası olmuştur ve savaş tarihine geçen bir manevradır.
Fethin Kültürel Yansımaları:
- İstanbul, fetih sonrası yalnızca Osmanlı’nın idari başkenti değil, aynı zamanda medeniyetin ve kültürün merkezlerinden biri hâline geldi.
- Yeni inşa edilen saraylar, camiler, zorunlu veya gönüllü göçlerle şehre gelen halk toplulukları sayesinde kozmopolit bir yapıya kavuştu.
- Fatih Sultan Mehmet’in bilim ve sanat koruyucusu olmasıyla bilime ve sanata verilen teşvik ve önem arttı.
Fethin Dini ve Siyasi Sonuçları:
- Doğu Roma İmparatorluğu’nun yıkılışı, Osmanlıların İslâm dünyasındaki konumunu daha da güçlendirdi.
- Avrupa’da Osmanlı ilerlemesine karşı yeni ittifaklar ve Haçlı seferi planları gündeme geldi.
- Ortodoks dünyası açısından İstanbul’un düşmesi, Bizans kültürünün bir kısmının Rusya gibi ülkelere taşınmasına ve Rusya’nın “Üçüncü Roma” iddiasının oluşmasına neden oldu.
Fethin Ekonomik Etkileri:
- Ticaret yollarının Osmanlı egemenliğine girmesi, imparatorluğun gelir kaynaklarını arttırdı.
- Avrupalı denizci devletler, Osmanlı kontrolünden kaçınmak ve doğuyla ticareti sürdürmek için alternatif rotalar aramaya koyuldu. Bu da büyük coğrafi keşiflere zemin hazırladı.
Sonuç itibarıyla, İstanbul’un fethi, Orta Çağ’ı kapatarak Yeni Çağ’ı başlatan, Osmanlı Devleti’nin dünya gücü hâline gelmesini sağlayan, Bizans İmparatorluğu’nun sonunu getiren ve Avrupa’nın siyasi haritasını şekillendiren eşsiz bir tarihî olaydır. Fetihle birlikte Osmanlılar, farklı kültür ve dinlere mensup toplulukları bir arada yönetmiş, İstanbul’u dünyanın farklı coğrafyalarından gelen tüccar, sanatçı ve âlimlere açmıştır. Bu durum, İstanbul’un “dünyanın başkenti” diye anılmasında büyük pay sahibidir.
Yaklaşık altı asır boyunca hüküm sürecek olan Osmanlı İmparatorluğu’nun güçlü ve merkeziyetçi bir yapıya bürünmesinde, Fatih Sultan Mehmet’in yönetim anlayışının ve İstanbul fatihi unvanına yakışır politikalara imza atmasının rolü büyüktür. Fethin ardından şehri imar etmesi ve burayı manevi olarak da bir “Payitaht” hâline getirmesi, sonraki padişahlara miras kalan bir model oluşturmuştur.
Bu fetih, nihayetinde sadece askerî bir başarı veya bir şehir değişimi değildir; bir çağı kapatıp diğerini açan, farklı din ve kültürlerin bir arada yaşaması bakımından tarih sahnesine yeni bir model sunan ve dünya jeopolitiğini kökten değiştiren bir gelişmedir.