“sen şöyle yanımda yepyeni bir türkü gibisin
hiç görmediğim yıldızlar gözlerine doğmuş
bir büyüklük duygusu dağlar gibi yürekte
ah, biz mutluluğu hep aranacağız
yağmur hep böyle yağacak mı hatıralara
eksilmiş bir şey var sana bana dair
belki bir rüzgâr, belki rüzgârdan da hafif
ama kalbimiz yine uzak bir deniz gibi boş
heybetli gurupların belirdiği saatlerde”
Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birden fazla sözcükte ünsüz değişimi görülmektedir.
B) Birleşme esnasında ünlü kaybı görülmektedir.
C) Birden fazla sözcükte ünlü değişimi görülmektedir.
D) Birden fazla sözcükte kaynaştırma ünsüzüne yer
verilmiştir
E) Ünsüz kaybına yer verilmiştir.
Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Cevap:
Parçada sözcük yapılarına dair inceleme yapalım:
A) Birden fazla sözcükte ünsüz değişimi görülmektedir.
Ünsüz değişimi, sert ünsüzlerin yumuşaması veya yumuşak ünsüzlerin sertleşmesiyle oluşur. Parçada bu durumu gözlemleyebiliriz. Örneğin, “yürekte” sözcüğünde “yürek” kelimesinin hal ekiyle değişimi.
B) Birleşme esnasında ünlü kaybı görülmektedir.
Ünlü kaybı, bazı birleşik kelimelerde veya eklemelerde gözlemlenir. Parçada böyle bir duruma rastlanmamaktadır.
C) Birden fazla sözcükte ünlü değişimi görülmektedir.
Ünlü değişimi, ünlülerin daralması veya genişlemesi durumudur. Parçada bu değişimi gözlemleyebiliriz, ancak kesin örnek belirtilmemiş.
D) Birden fazla sözcükte kaynaştırma ünsüzüne yer verilmiştir.
Kaynaştırma ünsüzü “y, ş, s, n” harfleri olup ekle birleşim sırasında kullanılır. Parçada bu duruma da rastlanabilir.
E) Ünsüz kaybına yer verilmiştir.
Genellikle ses düşmesi yaşayan kelimelerle ilgilidir. Parçada ünsüz kaybı durumu yoktur.
Sonuç:
B) Birleşme esnasında ünlü kaybı görülmektedir.
Özet: Parçada ünlü kaybı durumu olmadığından B seçeneği söylenemez.