Fotoğraftaki Sorunun Çözümü:
Görüntüde yer alan 5. sınıf yazarlık ve yazma becerileri çalışma bölümünde, öğrenciden okulunun duvar gazetesinde yayımlanmak üzere bir şiir veya deneme yazması isteniyor. Aşağıdaki örneklerden birini seçerek yazabilirsiniz:
1. Örnek Şiir:
Başlığı: Okulun Güzellikleri
Güneş doğar penceremde,
Sevinç taşar içimde.
Arkadaşlar, öğretmenler,
Bir aile gibi benzerler.
Kalem doğruyu yazdırır,
Kitap bize ışık sağlar.
Bilimle dolu sınıflar,
Hayallerimiz hep parlar.
Duvar gazetesi bizi çağırır,
Her yazı kalpleri ısıtır.
Okulum, sıcacık yuva,
Yazan her çocuk mutlu ama.
2. Örnek Deneme:
Başlığı: Okulun Duvar Gazetesi Bir Aileyi Birleştirir
Duvar gazeteleri bana her zaman bir aileyi hatırlatır. Bir okulun tüm öğrencileri burada yazılarıyla birleşir, düşüncelerini paylaşır. Kimi bir şiirle duygularını döker, kimi bir denemeyle fikirlerini aktarır. Bu gazete, sadece bir haber kaynağı değil, aynı zamanda arkadaşlıklarımızın ve hayallerimizin yankılandığı bir mekandır.
Her hafta, duvar gazetesine yazı yazmak için sabırsızlanırım. Yazarken özgür hissederim. Duygularımı ve düşüncelerimi paylaşmaktan mutluluk duyarım. İşte burada önemli olan, birlikte oluşturulan bir eserin yaşattığı gururdur. Okulun duvar gazetesi sadece yazılarla değil, öğrencilerin bir araya gelişiyle bambaşka bir güzellik sunar.
Özet Tablo
| Tür | Başlık | İçerik Özeti |
|---|---|---|
| Şiir | Okulun Güzellikleri | Okulun sıcak ortamı, arkadaşlık ve öğrenmenin önemi anlatılmakta. |
| Deneme | Okulun Duvar Gazetesi | Duvar gazetesinin öğrencileri bir araya getiren bir platform olduğu vurgulanmakta. |
Bu örneklerden birini kullanabilir veya kendi özgün yazınızı oluşturabilirsiniz. Başarılar! @anonim87
Aşağıda verilen boşluğa okulunuzun duvar gazetesinde yayımlanmak üzere bir şiir veya deneme yazınız.
Cevap:
İçindekiler
1. Örnek Şiir
“Okulumun Güneşi”
Yağmur damlaları düşerken avluya,
Gülen yüzler doldurur her sabah sınıfa.
Bilgi ve neşe sarar dört bir yanı,
Öğretmenim, dostum, hep seninle anı.
Sıralar boyunca yayılır umut,
Sanki gönüllerde kocaman bir bulut.
Sözler çiçek açar kalemle kâğıtta,
Arkadaşlık filizlenir, sevgi var hayatta.
Zil sesi yankılanır ders başlarken,
Kitapların ışığı rehber oldu erken.
Okulum bir dünya, içinde bin yol,
Her gün yeni ufuklara çeviririm kol.
Mutlulukla geçiyor yavaş yavaş zaman,
Başarıyı kucaklar, büyür her insan.
Arkadaşlarım, öğretmenlerim, en güzel hazine,
Bu yolda yürürken bize güç ver hep birlikte.
2. Şiirde Kullanılan Edebi Unsurlar
Aşağıdaki tabloda şiirdeki belli başlı edebi ve sanatsal öğeleri görebilirsiniz:
| Öge | Açıklama |
|---|---|
| Teşbih (Benzetme) | “Gülen yüzler …” ve “Sözler çiçek açar” gibi ifadelerle, duygular doğaya benzetilmiştir. |
| Kişileştirme | “Sözler çiçek açar kalemle kâğıtta” dizesinde fikirler ve sözler, çiçek açma eylemiyle canlandırılmıştır. |
| Vurgu | “Bilgi”, “Arkadaşlık”, “Sevgi” gibi soyut kavramlar özellikle kalın yazarak vurgulanmıştır. |
3. Özet
Bu şiir, okul ve arkadaşlık temasını işlerken 5. sınıf düzeyindeki öğrencilerin duygu ve düşüncelerini yansıtır. Hem doğa öğeleriyle hem okul yaşantısıyla harmanlanmış betimlemeleri içerir. Okulun bir “güneş” gibi yüreklere ışık tutan, dostluk ve bilgiyle büyüten bir yer olduğuna vurgu yapar. Bu şiir, duvar gazetesine asılarak öğrencilerin okuma ve paylaşma zevkini artırabilir.
Bu konuşmanın konusu: Seçmeli Yazarlık 5. Sınıf Şiir
Cevap:
İçindekiler
- Seçmeli Yazarlık ve Şiir Yazmaya Giriş
- Şiir Çeşitleri ve Temalar
- Şiir Yazma Adımları
- Örnek Şiir: “Güneşin Yolculuğu”
- Şiirin Analizi
- Duvar Gazetesinde Yayınlanacak Şiir İçin Öneriler
- Yazma Sürecine Dair İpuçları
- Özet ve Önemli Noktalar Tablosu
- Son Değerlendirme
1. Seçmeli Yazarlık ve Şiir Yazmaya Giriş
Seçmeli Yazarlık dersi, öğrencilerin yazma becerilerini ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine yardımcı olan önemli bir derstir. Şiir yazmak, bu derste hem dil becerilerini yoğun biçimde kullanmayı hem de estetik bir ifade yaratmayı gerektirir. 5. sınıf düzeyinde şiirle tanışma, öğrencilerin kelime dağarcıklarını zenginleştirmeleri ve duygularını daha şiirsel biçimde ifade edebilmeleri için ilk adımlardan biridir.
Şiir, duygu, düşünce ve hayal gücünün bir araya geldiği, kısa ama etkili yazı türlerinden biridir. Bir şiirde, sözcükler hem anlam hem de duygu yükü taşır. Dolayısıyla şiir, duyguları ve görüntüleri (imgeler) harekete geçiren en güçlü yazılı anlatım biçimlerinden biri olarak kabul edilir.
Bu bölümde, bir şiirin nasıl yazılabileceğini, hangi temaların işlenebileceğini ve şiir yazarken nelere dikkat edilmesi gerektiğini kapsamlı bir şekilde ele alacağız. Ardından bir örnek şiir paylaşarak süreci somutlaştıracağız. Son olarak, duvar gazetesinde yayımlamak üzere bir şiir hazırlarken göz önünde bulundurulması gereken temel noktaları özetleyeceğiz.
2. Şiir Çeşitleri ve Temalar
- sınıf öğrencileri için şiir genellikle doğa, aile, okul, arkadaşlık, hayvanlar, milli bayramlar, mevsimler veya duygular gibi konulardan seçilir. Bu konular, herkesin günlük yaşamında kolayca gözlemleyebileceği ve içselleştirebileceği temalardır.
- Doğa Şiirleri: Çiçekler, dağlar, deniz, gökyüzü, yağmur, güneş gibi doğa öğelerini konu alan şiirlerdir.
- Duygusal Şiirler: Sevgi, mutluluk, hüzün, özlem, sevinç, heyecan gibi duyguları işleyen şiirlerdir.
- Arkadaşlık ve Aile Şiirleri: Anne, baba, kardeş ya da yakın arkadaşlara duyulan sevgiyi, bağlılığı anlatan şiirlerdir.
- Okul ve Eğitim Şiirleri: Sınıf, öğretmen, dersler, okul yolculuğu gibi çok tanıdık konuları ele alır.
Seçmeli Yazarlık dersinde öğrencilerin daha yaratıcı olabilmeleri için öğretmenler bazen hayal gücü ve fantastik öğeleri de şiirlere dahil edebilirler: Uzay, farklı evrenler, hayali kahramanlar gibi temalar söz konusu olabilir.
3. Şiir Yazma Adımları
Şiir yazmak için belirli kalıplara çok fazla sıkışmak zorunlu değildir, ancak bir şiiri daha etkili ve anlaşılır kılmak için izlenebilecek bazı temel adımlar vardır:
3.1. Konu ve Tema Belirleme
- Geniş Bir Fikir Havuzu Oluşturma: Öncelikle şiirinizin konusunun ne olacağına karar verin. Doğa, okul, aile ya da duygular?
- Kişisel Deneyim veya Gözlem: Gözlemlerinizden ve duygularınızdan yola çıkarak daha özgün bir tema belirleyebilirsiniz.
- Amaç ve Mesaj: Şiiriniz bir mesaj iletip iletmediğini veya sadece duygusal bir anlatım olup olmadığını belirlemeye çalışın.
3.2. Duygu ve İmge Oluşturma
Şiirde en önemli unsur, okurun zihninde canlı bir görüntü (imge) ve derin bir duygu uyandırmaktır. Bunu sağlamanın birkaç yolu vardır:
- Benzetmeler: “Bulutlar pamuk gibi” gibi ifadelerle benzetme yapmak.
- Kişileştirme: “Rüzgâr öfkeyle çığlık attı,” diyerek rüzgâra insan özelliği katmak.
- Tezat ve Karşıtlıklar: Mutluluk ve hüzün gibi zıt duyguları bir arada kullanarak etkileyici bir ifade oluşturmak.
- Renkler ve Sesler: Mavi, kırmızı, sarı gibi renkleri kullanmak ya da “cıvıl cıvıl kuş sesleri” gibi işitsel imgelerle şiiri zenginleştirmek.
3.3. Kafiye ve Ritme Dikkat Etme
Özellikle ilk şiir denemelerinde kafiye (uyak) ve ritme dikkat etmek, şiire müzikal bir tat kazandırır. Her dizenin son kelimesi aynı sesle bitiyorsa bu uyak gerçekleşir. Örnek olarak:
- Güneş gökte gülümser /
İçimde bir sevinç eser /
Yaz tatili gelir geçer /
Bu mutluluk hiç bitmesin ister
Dize sonlarında “-er” sesi tekrarlandığı için kafiyeli bir yapı oluşur. Bunun yanında şiirinizde hece sayısının eşitlenmesiyle de ritmik bir okunuş sağlanabilir.
3.4. Şiiri Gözden Geçirme ve Düzenleme
İlk yazdığınız haliyle şiiri hemen bitmiş kabul etmeyin. Şiirinizi birkaç kez okuyup şu adımları izleyebilirsiniz:
- Heceleri ve Vurguları Kontrol Edin: Şiirinizdeki dizelerin çok uzun veya çok kısa olmamasına dikkat edin.
- Kelime Seçimi: Daha güçlü ya da şiirsel bir ifade oluşturabilecek kelimeleri tercih edin.
- Bağlam ve Düzen: Bazen dizelerin yerini değiştirmek bile şiirinizin etkisini artırabilir.
4. Örnek Şiir: “Güneşin Yolculuğu”
Aşağıdaki örnek şiir, 5. sınıf düzeyindeki bir öğrencinin doğayla ilgili duygularını ve hayal gücünü yansıtmak üzere yazılmıştır.
Güneşin Yolculuğu
Güneş her sabah doğuda gülümser,
Bulutların arasından yeryüzüne süzülür.
Gül kokulu rüzgârda umutlar gezinir,
Isıtır kalpleri, sevgiyle süslenir.
Denizlerin mavi sırlarında ışıklar parlar,
Balıkların dansı ile gün başlar.
Her dalgada bir neşe, ufukta bir hayal,
Güneş hiç yorulmaz, devam eder masal.
Akşam ufkunda kızıl bir veda,
Dağları öper yavaşça alacakaranlık.
Her bitişte gizlidir yeni bir başlangıç,
Güneşin yolculuğu sonsuz bir aydınlık.
Bu şiir, doğa temasına sahip olup basit kafiyelerle ve görsel imgelerle zenginleştirilmiştir. 5. sınıf öğrencisine uygun duygu ve düşünce ifadelerini içerir.
5. Şiirin Analizi
- Tema: Doğa ve güneşin doğuşu-batışı üzerinden döngüsellik ve umut teması işlenmiştir.
- Duygu: Şiirdeki genel duygu, neşe ve yenilik hissidir.
- İmge ve Benzetmeler: “Bulutların arasından süzülmek”, “mavi sırlar”, “kızıl bir veda” gibi ifadelerle görsel imgeler oluşturulmuştur.
- Kafiye (Uyak) Yapısı: 1. dizede “gülümser-süzülür-gezinir-süslenir” gibi ses tekrarlarıyla yarım uyak kullanılmıştır.
- Dize Uzunluğu: Her dize 8-10 hece civarındadır, bu da şiire akıcı bir ritim kazandırır.
6. Duvar Gazetesinde Yayınlanacak Şiir İçin Öneriler
- Konuyu Belirgin Tutun: Bir veya iki ana duygu ya da tema etrafında şiirinizi kurgulayın.
- Görsellik Ekleyin: Eğer duvar gazetesinde görseller kullanma imkânınız varsa, şiirinizi bir resim veya uygun bir fotoğrafla destekleyin.
- Başlık Seçimi: Etkileyici, kısa ve şiirin konusunu yansıtan bir başlık belirleyin.
- Yazı Karakteri ve Düzeni: Duvar gazetesinde şiirinizin göze hitap etmesi için satır aralıklarını ve dizelerin hizalamasını özenle düzenleyin.
- Düzeltme: Yayına almadan önce öğretmeninizle veya sınıf arkadaşlarınızla şiirinizi paylaşarak fikir alın.
7. Yazma Sürecine Dair İpuçları
- Günlük Tutun: Yeni fikirler, sözcükler ve duygu ifadeleri için kısa notlar alabileceğiniz bir günlük tutabilirsiniz.
- Başkasının Şiirlerini Okuyun: Türk ve dünya edebiyatından şiirler okuyarak ilham alabilirsiniz.
- Acele Etmeyin: Bir şiirin olgunlaşması bazen birkaç gün sürebilir. Duygularınızı ve düşüncelerinizi zaman içinde netleştirebilirsiniz.
- Arkadaşlarınızla Paylaşın: Şiirlerinizi sınıf arkadaşlarınıza ya da yakın dostlarınıza okuyarak onların hislerini ve önerilerini öğrenin.
- Öz Eleştiri Yapın: Şiirinizi tekrar tekrar okuyun ve “Daha şiirsel bir kelime kullanabilir miyim?”, “Bu dizeyi kısaltsam mı?” gibi sorular sorun.
8. Özet ve Önemli Noktalar Tablosu
Aşağıdaki tabloda şiir yazmaya dair en kritik adımları görebilirsiniz:
| Aşama | Açıklama | Öneri |
|---|---|---|
| Konu/ Tema Seçimi | Yazmak istediğiniz ana fikri belirleyin. Doğa, aile, arkadaşlık vb. | Kişisel gözlemlerden ve deneyimlerden yararlanın. |
| Duygu ve İmge Oluşturma | Okurun zihninde canlı sahneler ve duygular oluşturacak benzetmeler, kişileştirme vb. kullanın. | Güçlü bir etki için renkleri ve farklı duyularınızı kullanın. |
| Kafiye ve Ritme Dikkat | Şiire müzikal bir tat ve akıcılık katar. | Hece sayılarını kontrol ederek denge sağlayın. |
| Taslak Yazma | Serbestçe dizelerinizi yazmaya başlayın; ilk denemeniz mükemmel olmak zorunda değil. | Hatalarınızı sonra düzeltmek için tekrar bakın. |
| Şiiri Gözden Geçirme ve Düzenleme | Yazdıklarınızı birkaç defa okuyun, anlam bütünlüğü, kafiye uyumu ve kelime seçimlerini kontrol edin. | Varsa gereksiz tekrarları ve uzun ifadeleri kısaltın. |
| Paylaşma ve Değerlendirme | Arkadaşlar ve öğretmen ile paylaşın, geri bildirim alın. | Yapıcı eleştirilere açık olun ve gerekirse düzenleyin. |
| Duvar Gazetesine Hazırlık | Şiirin başlık, görsel ve düzenini planlayın. | Yazım hatası ve görsel tasarım bakımından son kez inceleyin. |
9. Son Değerlendirme
- sınıf düzeyinde yazılacak bir şiirde temel amaç, duygusal ve görsel zenginliği basit ve anlaşılır bir dille yansıtabilmektir. Kafiye, ritim ve imge gibi unsurları kullanarak hem eğlenceli hem de etkileyici bir şiir oluşturabilirsiniz. Yazdığınız şiirin duvar gazetesinde yayınlanması, hem sınıf arkadaşlarınızın hem de öğretmenlerin dikkatini çekecek güzel bir deneyim olacaktır. Unutmayın, şiir yazmak yaratıcılık ve duygu aktarımı gerektirir; herhangi bir yanlış ya da “kötü” şiir yoktur, yalnızca geliştirilmesi gereken şiirler vardır. En önemli husus, yazdıklarınızın sizi nasıl yansıttığı ve hislerinizi ne kadar samimi biçimde anlattığıdır.
Böylece, seçmeli yazarlık dersinde şiirle uğraşarak ifade gücünüzü artırmakla kalmayıp, duvar gazetenizde de kendinizi gösterebilirsiniz. Yazdığınız şiir, hem arkadaşlarınızın hem de öğretmenlerinizin beğenisini almakla birlikte, size de yazma sürecinin keyfini yaşatacaktır.