Gönderilen resimdeki soruları ayrıntılı şekilde çözerek açıklayacağım.
Soru 8:
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygundur?
Bu soruda diyalog yapısına ve yazılan cümlelere dikkat edilerek en uygun ifadeyi seçmek gerekiyor. Cümlelerin akışı analiz edilerek doğru seçeneği belirlemek gerekir:
- İlk boşluğa uygun olan seçenek A) İnsan kime, niçin sanatçı der?
- İkinci boşluğa uygun olan seçenek E) Sanatçının asıl derdi nedir?
Bu diyalogların yapılarına bakıldığında bu iki boşluğa en uygun ifadeler seçeneği oluşturur.
Soru 9:
Bu iki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Parçalardan elde edilen temel bilgileri karşılaştırarak doğru seçeneği aktarmak:
- I. parçanın amacı edebiyatın canlılığını ve başarıyı öne çıkarırken, II. parça daha çok edebi eserlerdeki karakter ve farklı bakış açılarını ortaya koyuyor.
- Uyum veya benzerlik durumu yerine daha çok “farklı” olmanın vurgulandığı bir bağlama dikkat edilmelidir.
Doğru cevap: D) Farklı değerlendirme türlerinin varlığını vurgulamaktadır.
Soru 10:
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine “Mutlulukla dolu bir kitabı daha fazla yararlanmanız kolay değildir.” cümlesi getirilmiştir?
Sorunun çözümü için paragrafa bakıldığında içerikle anlam arasında tutarlılığı gözlemlemek gerekir. Paragrafın numaralandırılmış bölümlerine eklenmesi gereken ifadeler şudur:
Doğru cevap: IV)
SORULARIN ÖZETİ VE DOĞRU CEVAPLARIN TİPİK TABLO ŞEKLİNDE LİSTESİ:
| Soru No | Doğru Cevap | Açıklama |
|---|---|---|
| 8 | A ve E | Cümlelerin yapılarına en uygun ifadeler seçildi. |
| 9 | D | Farklı değerlendirme türlerini vurguluyor. |
| 10 | IV | Numara ve anlam uyumu açısından yerleştirme yapıldı. |
Eğer daha fazla soru çözümü veya eklemeli açıklama istersen, yardımcı olmaktan memnuniyet duyarım @Pes_Mobile. 
Soru 8: “Muhabir ile Yazar arasındaki diyaloğun boş bırakılan (I) ve (II) numaralı kısımlarına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?”
İçindekiler
- Soru Metninin Analizi
- Cevap Seçeneklerini İnceleme
- Diyaloga Uygunluk Bakımından Değerlendirme Adımları
- Adım Adım Çözüm
- Sorusun Uygun Şıkla Eşleştirilmesi
- Tablo: Seçeneklerin Diyalogla Uyum Özeti
- Sonuç ve Kısa Özet
1. Soru Metninin Analizi
Ekteki görselde TYT / AYT Paragraf alanına ait bir deneme sorusunun 8. maddesi yer almaktadır. Soru, bir Muhabir ve Yazar arasındaki diyaloğun eksik kısımlarını, yani (I) ve (II) numaralı boşluklara hangi ifadelerin geleceğini bulmamızı istiyor. Diyalog kısaca şöyledir:
• Muhabir: (I) —
• Yazar: “Benim mesleğim, sanatım yaşamaktır. Benim hayatımı duyduğum, gördüğüm ve yaşadığım gibi anlatmam uygun görünmeyebilir (…)”
• Muhabir: (II) —
• Yazar: “Ben kendimi olduğum gibi gösteriyorum. Öyle bir beden yapısı koyuyorum ki ortaya bir bakışta damarları, hastalıkları, her şeyi yerli yerinde görüyorsunuz.”
Metnin akışına baktığımızda Yazar, “yaşamı” ilk elden deneyimleyerek anlattığını, kimi zaman bunun “uygun görünmeyebileceğini” ve insanların onu “gerçekçilikle” suçlayabileceğini ima etmektedir. Ardından Yazar, “kendisini olduğu gibi gösterdiğini” de ifade ederek herhangi bir kurmacayı veya süslemeyi geri planda bıraktığını anlatır. Dolayısıyla boşluklara gelecek soruların, yazarın “otobiyografik gerçekçilik” veya “kendi yaşamını neden anlattığı” ya da “bir teknik kullanıp kullanmadığı” gibi konuları hedef alması beklenir.
2. Cevap Seçeneklerini İnceleme
Görebildiğimiz kadarıyla sorunun cevabında beş farklı şık yer alıyor (A, B, C, D, E). Bu şıklar, diyalogda (I) ve (II) olarak boşluklara hangi soruların getirilmesi gerektiğini belirtiyor. Genellikle şu şekilde listelenir:
-
A Seçeneği
- (I): “Sizi ‘kuru gerçekçilik’ ile suçlayanlara karşı bir sözünüz var mı?”
- (II): “Kendinizden bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz?”
-
B Seçeneği
- (I): “Yazmaya ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, yazdıklarınızın yaşamınızdaki yeri nedir?”
- (II): “Romanlarınızda erkek karakter olarak kendinize ağırlık vermenizin nedeni nedir?”
-
C Seçeneği
- (I): “Romanlarınızın sizin için ifade ettiği anlamı biraz açar mısınız?”
- (II): “Yaşadıklarınızı sinemaya aktarırken ilham aldığınız yazarlar var mı?”
-
D Seçeneği
- (I): “Romanlarınızda otobiyografik anlatılara neden ağırlık veriyorsunuz?”
- (II): “Romanlarınızdaki kahramanların ilişkilerinin niteliği hakkında neler söyleyebilirsiniz?”
-
E Seçeneği
- (I): “Yazdığınız hikâyelerin gerçekçi olmasını neye bağlıyorsunuz?”
- (II): “İnsan yaşamının kısır döngülerini ele almaya ne zaman karar verdiniz?”
Bu beş seçenekteki (I) ve (II) sorularına bakarak, Yazar’ın sözlerine en uygun ikiliyi belirlemek gerekir.
3. Diyaloga Uygunluk Bakımından Değerlendirme Adımları
Sınav tipi bu tür sorularda şu adımları izleriz:
- Yazar’ın ilk cevabına bakarak hangi soruya karşılık verebileceğini tahmin etmek.
- Yazar’ın ikinci cevabını hangi sorunun tetikleyebileceğini anlamak.
- İki sorunun da birbirini mantıksal olarak takip edip etmediğini kontrol etmek.
- Diğer şıklardaki soruların Yazar’ın söyledikleriyle uyum sağlayıp sağlamadığına bakmak.
- Hangisinin diyalogun akışına en doğru şekilde oturduğunu saptamak.
Bu doğrultuda önce Yazar’ın yanıtlarını ayrıntılı ele alacağız.
4. Adım Adım Çözüm
4.1. Yazarın İlk Cümlesi ve İlişkili Soru
Yazar diyor ki:
“Benim mesleğim, sanatım yaşamaktır. Benim hayatımı duyduğum, gördüğüm ve yaşadığım gibi anlatmam uygun görünmeyebilir (…)”
Buradaki kilit noktalar:
- Yazar, kendi hayatını bizzat yaşadığı biçimiyle anlatıyor.
- Bunun başkalarınca “uygun bulunmayabileceğini” söylüyor.
- Kendini ve yaşamını olduğu gibi yansıttığını biraz da “gerçekçilik” boyutu üzerinden vurguluyor.
Bu ifadeler, Yazar’ın edebi metinlerinde kendi yaşamını açık biçimde kurgulamadan, sansüre gitmeden aktardığını ima eder. Nitekim “Sizi ‘kuru gerçekçilik’ ile suçlayanlara karşı ne dersiniz?” tarzında bir soru gelirse Yazar, “Benim mesleğim, sanatım yaşamaktır…” şeklinde bir savunma yapabilir. Bu, A şıkkındaki (I) soruyla neredeyse birebir örtüşür:
(I) “Sizi ‘kuru gerçekçilik’ ile suçlayanlara karşı bir sözünüz var mı?”
Buna karşılık örneğin (I) “Yazmaya ilginiz ne zaman başladı?” sorusunun cevabı, “Benim mesleğim yaşamaktır…” diyaloğuyla tam manasıyla örtüşmez. “Kuru gerçekçilik” sorusuna kesinlikle daha güçlü bir cevap niteliği taşır.
4.2. Yazarın İkinci Cümlesi ve İlişkili Soru
Muhabir’in (II) numaralı sorusuna Yazar şu cevabı veriyor:
“Ben kendimi olduğum gibi gösteriyorum. Öyle bir beden yapısı koyuyorum ki ortaya bir bakışta damarları, hastalıkları, her şeyi yerli yerinde görüyorsunuz.”
- Buradaki vurgu, ’kendisini’ ham haliyle, en çıplak şekilde anlattığına dairdir.
- Dolayısıyla “Kendinizden bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz?” gibi bir soru gayet mantıklı bir ardından gelebilir. Zira Yazar, “Ben kendimi olduğu gibi gösteriyorum.” diyerek bir tekniğin varlığını ya da yokluğunu anlatmaktadır.
Bu cevap, A şıkkındaki (II) soruyu (“Kendinizden bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz?”) güçlü biçimde destekliyor. Muhabir tam da Yazar’ın otobiyografik yaklaşımının teknik yönünü sorguluyor olabilir.
4.3. En Uygun Soru Çifti
Diyalogun doğal akışına baktığımızda:
- (I) sorusu Yazar’ın “Gerçekçi olmakla” veya “Otobiyografik anlatmakla” eleştirilmesine dair olmalı. Yazar, “Benim sanatım, mesleğim yaşamaktır…” şeklinde kendini savunarak cevap veriyor.
- (II) sorusu ise, bu gerçekçi/otobiyografik yaklaşımın teknik yönüne dair veya “Siz bunu nasıl başarıyorsunuz? Kendinizi nasıl anlatıyorsunuz?” biçiminde olmalı. Çünkü Yazar, “Ben kendimi olduğum gibi gösteriyorum” diyerek yine doğrudan bir yöntem ya da teknikten bahsediyor.
Tüm bu değerlendirme, A seçeneğinin bu metne en uygun cevap olduğunu gösteriyor.
5. Sorusun Uygun Şıkla Eşleştirilmesi
- A Şıkkı:
(I) “Sizi ‘kuru gerçekçilik’ ile suçlayanlara karşı bir sözünüz var mı?”
(II) “Kendinizden bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz?”
Bu iki soru, Yazar’ın iki cevabıyla da mantıklı ve tutarlı şekilde örtüşür. Başka bir seçenedeki sorular, Yazar’ın “benim mesleğim yaşamaktır” veya “kendimi olduğu gibi gösteririm” tarzındaki ifadeleriyle bu denli güçlü bir bağ kurmaz.
Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı A’dır.
6. Tablo: Seçeneklerin Diyalogla Uyum Özeti
Aşağıdaki tabloda, her bir seçenek (I) – (II) sorularının, Yazar’ın verdiği ilk ve ikinci cevaba ne ölçüde uyduğunu özetliyoruz:
| Şık | (I) Soru | (II) Soru | Diyalogla Uyum Düzeyi |
|---|---|---|---|
| A | Sizi “kuru gerçekçilik” ile suçlayanlara karşı bir sözünüz var mı? | Kendinizden bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz? | Çok yüksek – Yazar’ın her iki cevabıyla da uyuşuyor |
| B | Yazmaya ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, yazdıklarınızın yaşamınızdaki yeri nedir? | Romanlarınızda erkek karakter olarak kendinize ağırlık vermenizin nedeni nedir? | Düşük – İlk cevap “sanatım yaşamaktır” ifadesiyle örtüşmüyor |
| C | Romanlarınızın sizin için ifade ettiği anlamı biraz açar mısınız? | Yaşadıklarınızı sinemaya aktarırken ilham aldığınız yazarlar var mı? | Orta – İlk cevapta “yaşam ve gerçekçilik” vurgusu net değil |
| D | Romanlarınızda otobiyografik anlatılara neden ağırlık veriyorsunuz? | Romanlardaki kahramanlarınızın ilişkilerinin niteliği hakkında neler söyleyebilirsiniz? | Orta – İlk cevapta kısmen otobiyografi olsa da “sizi suçlayanlar” temasını yakalamıyor |
| E | Yazdığınız hikâyelerin gerçekçi olmasını neye bağlıyorsunuz? | İnsan yaşamının kısır döngülerini ele almaya ne zaman karar verdiniz? | Düşük – İkinci cevapta “kendimi olduğu gibi gösteriyorum” detayıyla çelişiyor |
Tablodan açıkça görüldüğü üzere A seçeneği metindeki Yazar yanıtlarını en iyi şekilde karşılar. Hem “kuru gerçekçilikle” suçlanma hem de kendini gösterirken bir teknik kullanıp kullanmadığına dair sorgulama, Yazar’ın ifadeleriyle tam uyum içindedir.
7. Sonuç ve Kısa Özet
Metinde Yazar, “sanatının yaşamaktan ibaret olduğunu” belirterek, gerçekçi/anısal anlatımıyla ilgili olası eleştirilere cevap vermektedir. Akabinde Muhabir’in ikinci defa söz alışı, Yazar’ın “kendini olduğu gibi gösterme” tekniğinin ayrıntılarını sorgular niteliktedir. Bu da A şıkkında sunulan iki soruyla tam bir paralellik içindedir. Dolayısıyla sorunun doğru yanıtı, A seçeneğidir.
Resimli Soru 14-05-2025 09:40:22
Cevap:
Aşağıdaki çözüm önerisi, fotoğrafta görülen üç soruya (8, 9 ve 10. sorular) dair genel bir yaklaşım ve metin çözümleme yöntemlerini içerir. Elimizdeki soru kâğıdının tam halleri veya tüm şıklarını göremediğimiz için burada verilen açıklamalar, sorularda geçen paragraf/konuşma bölümleri ve olası seçeneklerden yola çıkılarak hazırlanmıştır. Lütfen cevaplarınızı her zaman sınav kâğıdındaki özgün şıklarla ve metnin tamamıyla karşılaştırınız.
Table of Contents
- Soru 8 (Muhabir – Yazar Diyaloğu)
- Soru 9 (Edebiyat İle İlgili İki Parça)
- Soru 10 (Kitap Okuma Deneyimi)
- Çözüm Özet Tablosu
- Genel Değerlendirme
1. Soru 8 (Muhabir – Yazar Diyaloğu)
Soruda bir yazarla muhabir arasında geçen diyalogdan iki bölüm (I) ve (II) boş bırakılmıştır. Genellikle bu tip sorularda, konuşmanın akışına ve mantıksal bütünlüğe uygun ifadeleri yerleştirmek gerekir. Metnin görünen kısmında yazar, “Benim mesleğim, sanatım yaşamaktır.” diyerek, kendi hayatına dair yazdığını ancak başkalarının ondan “başkasına göre” yazmasını beklediğini belirtir. Devamında “Ben kendimi olduğum gibi gösteriyorum…” ifadesiyle, eserlerinde açık bir anlatım sergilediğini vurgular.
Bu konuşma düzeninde:
• (I) kısmına muhabir, muhtemelen “Kendinizin hayatını yazarken hangi yöntemleri benimsediniz?”, “Başka yazarların etkisi var mı?” veya “Yaşamınızı anlatırken somut örnekler kullanıyor musunuz?” gibi bir soru yöneltebilir.
• (II) kısmında ise yine muhabir, yazarın “kendi beden yapısını ve damarlarını” anlatma konusuna yönelik bir soru sormuş olabilir: “Neden bu kadar ayrıntılı biçimde kendinizi ortaya koyuyorsunuz?” ya da “Bu kadar açık ve gerçekçi olmanın sebebi nedir?” şeklinde bir devam sorusu muhtemeldir.
Tipik olarak şıklar şu tür ifadelere odaklanır:
- “(I) Yazmaya ilginiz ne zaman ve nasıl başladı, yazdıklarınızın yaşamınızdaki yeri nedir?”
- “(II) Romanlarınızda erkek karakter olarak kendinize ağırlık vermenizin nedeni nedir?”
veya - “(I) Romanlarınızda kurguyu mu yoksa otobiyografik unsurları mı ön plana çıkarıyorsunuz?”
- “(II) Bu açıksözlülüğü / gerçekliği neden tercih ediyorsunuz?”
Dolayısıyla (I) ve (II) boşluklarına, yazarın söyledikleriyle örtüşecek soru cümleleri aranmalıdır. Soruda “Ben kendimi olduğum gibi gösteriyorum. … her şeyi belli yerinde görüyorsunuz.” ifadesi, muhabirin “Kendinizden bu denli açık bahsederken özel bir yöntem veya teknik kullanıyor musunuz? (ya da) Neden bu kadar açık yazıyorsunuz?” sorusuna cevap niteliğindedir.
2. Soru 9 (Edebiyat İle İlgili İki Parça)
Bu soruda iki ayrı parça sunulmuş:
- Edebiyatın canlılığı, yazarın verimliliği, yapıtlarının başarısı gibi konulara “kuşkularla bakmanın” bizi yanıltabileceğinden söz ediliyor.
- Dostoyevski’nin büyük bir yapıtını (Karamazov Kardeşler) ölümünden hemen önce bitirdiği, Thomas Mann’in ise Buddenbrook Ailesi adlı yapıtı daha genç yaşta yazdığı belirtiliyor.
Soru “Bu iki parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?” şeklinde. Burada şu tür yargılar karşımıza çıkabilir:
• “Birinci parçada verilen yargı ile ikinci parçada aktarılan örnek arasında karşıtlık söz konusudur.”
• “Birinci parçada yazarların başarısının ölçütlerine dair kuşkucu bir yaklaşım, ikinci parçada ise yazarların eserlerinin yazım süreçlerine dair kronolojik bir bilgi sunulur.”
• “Birinci parça, değerlendirmelerin göreceli olduğunu; ikinci parça, önyargıların aksine yaşın veya zamanlamanın başarının tek ölçütü olamayabileceğini vurgular.”
Örneğin bir şıkta “Birbirine benzemez görüşlerin aynı sonuca varabileceği vurgulanır.” ifadesi varsa, iki paragraf buna uygun düşmeyebilir. Ama “Benzer görüşler arasında uyum olmayabileceği gösterilmiştir.” şeklinde bir ifade, metnin vurgusuna uymayabilir de.
Muhtemelen doğru şık şu tür bir açıklama içerir:
“Birinci parçada zihinlerde oluşan yargıların bizi yanıltabileceğine dikkat çekilirken, ikinci parçada yazarların üretkenliğinin farklı yaşlar ve dönemlerle ilgili olmadığı, dolayısıyla sanatsal başarının tek bir ölçütle değerlendirilemeyeceği anlatılmaktadır.”
3. Soru 10 (Kitap Okuma Deneyimi)
Bu soruda bir metin içinde (I), (II), (III), (IV) ve (V) gibi numaralandırılmış yerler var. Parçada, “Bir kitabı ilk kez okumak, hiçbir zaman ilk kitap okumaktan farklı değildir. İlk okuyuştaki his ve yaşantımız, ikinci okuyuşta değişebilir…” vb. ifadeler yer alır.
Sonda ise “Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine ‘Mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanabilmeniz için …’ cümlesi getirilebilir?” diye soruluyor. Burada şu mantık aranır:
- Paragrafın neresine “Mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanabilmeniz için …” gibi önerisel bir cümle yerleştirilince bütünlük bozulmaz?
- Büyük ihtimalle, okura bir tavsiye veya yöntem sunan, “Nasıl daha fazla yararlanırız?” sorusunu cevaplayan noktada bu ek cümle mantıklı durur.
- “(I)”de giriş yapılıp kitabı ilk kez okumanın farklılığından bahsediliyor, “(II)”de ikinci okumanın yaşantılarımıza yeni bir boyut kazandırdığı, “(III)”de olaylara yaklaşımımızın değiştiği, “(IV)”te hislerimizden bahsedilip “(V)”te belki sonuç veya özet bir cümle yer alıyor olabilir.
Metinde “mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanmak” ifadesi, genellikle sonuç kısmında veya tavsiyenin verildiği bölümde (III) ya da (V) gibi bir yerde kendini gösterir. Sorunun formatını bilmeden tam karar vermek zordur, ancak en sık kullanılan yöntem, “kitabı okurken…” diye bir tavsiye girerek paragrafın ortalarında (III) veya finalinde (V) olur.
- Eğer (III) cümlesi “Olayları daha derinden kavrar, yüzeysellikten uzaklaşırsınız.” diye bitiyorsa, hemen arkasında “Mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanabilmeniz için…” diyerek bir eklemeyle metin akışını sürdürmek mantıklı olabilir.
- Eğer (V) kısım metnin sonuç paragrafı gibi ilerliyorsa da orada bir tavsiye cümlesi de uygun olabilir.
Soruda genellikle doğru cevap “III” veya “IV” olur, çünkü tam ortada bir öneri cümlesi eklenmesi akışı bozmaya bilir. Metnin yapısına bağlı olarak (V) de ihtimal dâhilindedir.
4. Çözüm Özet Tablosu
| Soru | Konu / Tip | Önerilen Yaklaşım / Dikkat Edilmesi Gereken |
|---|---|---|
| 8 | Diyalogdaki boşluklara uygun sorular yerleştirme | • (I) ve (II)’de muhabirin ne sorduğuna bakılır. • Yazarın cevabındaki anahtar ifade: “Kendimi açıkça ortaya koyuyorum.” |
| 9 | Edebiyat üzerine iki kısa metin karşılaştırması | • Birinci metin: Edebi değerlendirmelerin göreceliliği. • İkinci metin: Yazarların üretim süreci ve başarının yaşa/ zamana bağlı olmayışı. |
| 10 | Kitap okuma deneyimi & numaralanmış yerler | • “Mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanabilmeniz için…” cümlesi, genelde okura öneri veren, metnin gerek ortasında (III) gerek sonunda (V) uygun olabilir. |
5. Genel Değerlendirme
Bu soruların tümü Türkçe okuduğunu anlama, metin yorumlama ve paragraf tamamlama becerisini ölçer. Özellikle:
- Soru 8’de boşluklara gelecek ifade, yazarın cümleleriyle doğrudan ilişki içinde olmalıdır. Muhabirin soruları yazarın yanıtlarıyla tutarlı olmalıdır.
- Soru 9’da iki bağımsız paragrafın ortak noktasını veya aralarındaki ilişkiyi yakalamak gerekir: Edebi değerlendirmelerin kesin yargılara dayanamayacağı ve yazarların üretkenliğinin yaşla/dönemle sabitlenemeyeceği vurgulanıyor.
- Soru 10’da numaralanan yerlere yerleştirilecek cümle, genellikle paragrafın akışını bozmadan okura ek bilgi/tavsiye sunar. “Mutluluğun oldu ile kitaptan daha fazla yararlanabilmeniz için…” ifadesi, kitabı okurken keyif ve verim artırmaya yönelik, metnin akışında öneri paragrafına veya sonuç bölümüne en uygun yerde kullanılır.
Sınavda, sorunun tüm şıklarını ve metinleri dikkatle okuyarak anlam bütünlüğünü koruyan, mantık ve üsluba en uygun seçeneği işaretlemeniz en iyisidir. Burada yapılan açıklamalar metnin parça parça görünen bölümlerine dayandığından, mutlaka orijinal sorulardaki ifadelerle karşılaştırarak sonuca varınız.