Soruyu çözmek için aşağıdaki adımları takip edelim:
Verilen Bilgiler
-
Daire Grafiği:
- Matematik: 120° (Merkez açı ölçüsü)
- Fizik: 90°
- Kimya: 60°
- Biyoloji: 90°
-
Kimyada çözmediği soru:
- Kimyada çözmediği soru sayısı 50 olarak verilmiş.
-
Matematikte çözülen soru sayısı ile fizikte kalan soru sayısının toplamı:
- Toplam 420 olarak verilmiş.
Çözüm
Daire grafiğindeki açı değerlerini, soru sayısına çevirebilmek için toplam soru sayısını hesaplamamız gerekiyor. Daire grafiğinde toplam açı ölçüsü 360° olduğundan, her ders özelinde çözüm şu şekilde yapılır:
Adım 1: Derslere göre soru sayılarını belirlemek
Toplam soru sayısını bilemediğimiz için, derslere göre soru oranlarını bulmak amacıyla, çözüm orantıyı temel alır:
- Matematik sorularının 120° olduğu verilmiş. Bu, dairede toplam açı olan 360°’deki Matematik orantısını ifade eder.
Soruları çözebilmek en azından &biger
Sorunun çözümünü adım adım yapalım:
Verilen Bilgiler
-
Dairesel Grafiğin Merkez Açıları:
- Matematik: 120°
- Fizik: 90°
- Kimya: 60°
- Biyoloji: 90°
-
Kimyada çözmediği soru sayısı: 50
- Kimyada çözülen soru oranı: %80 (sütun grafiğinde görülüyor).
-
Matematikte çözülen soru ile fizikte kalan soru: Toplamı 420.
Adım Adım Çözüm
Adım 1: Daire Grafiğinden Toplam Soru Sayısını Bulalım
Daire grafiği toplamda 360° olduğu için, verilen merkez açı değerlerini kullanarak soru dağılımını hesaplayabiliriz.
Her bir derece başına düşen soru sayısını bulalım. Örneğin:
- Matematikteki merkez açı: 120°
- Kimyadaki merkez açı: 60°
- Fizikteki merkez açı: 90°
- Biyolojideki merkez açı: 90°.
Daha önce verilen bilgilerden toplam soru sayısı x olsun. Her derece başına düşen soru sayısı formülü:
Adım 2: Kimyadaki Toplam Soru Sayısını Belirleyelim
Kimyada çözmediği soru sayısı 50 olduğuna göre, çözüm oranı %80 olduğu belirtilmiş. %80’i çözülmüş olduğundan, geri kalan %20’si çözülememiştir. Çözülmeyen kısmın 50 soruya eşit olduğu verilmiş.
Bu ilişkiyi kurarak kimyada toplam soru sayısını bulalım:
Çözülmeyen oran %20 olduğu için:
Yani, kimyada toplam 250 soru vardır.
Adım 3: Her Derece Başına Düşen Soru Sayısını Bulalım
Kimyada toplamda 250 soru olduğuna ve kimyanın merkez açısının 60° olduğuna göre:
Bu değeri kullanarak diğer derslere ait toplam soru sayılarını bulabiliriz.
Adım 4: Matematik ve Biyolojideki Soru Sayıları
-
Matematik:
- Merkez açısı: 120°
- Bir derece başına düşen soru sayısı ≈ 4.17 olduğundan:
\text{Matematikteki toplam soru sayısı} = 120 \times 4.17 \approx 500 -
Biyoloji:
- Merkez açısı: 90°
\text{Biyolojideki toplam soru sayısı} = 90 \times 4.17 \approx 375
Adım 5: Sorunun Cevabını Bulalım
Kimya ve biyolojiye ait merkez açıları sırasıyla 60° ve 90° olarak verilmiş. Bu iki dersin merkez açıları arasındaki fark:
Sonuç
Kimya ve biyolojiye ait merkez açılarının farkı 30°’dir.
Cevap: A) 30
“Kimyada çözmediği 50 soru kaldığına göre daire grafiğinde kimya ve biyoloji derslerine ait dilimlerin merkez açı ölçüleri farkı kaç derecedir?” sorusunu adım adım inceleyelim:
Table of Contents
- Verilen Bilgilerin Özeti
- Sembol ve Değişken Tanımları
- Çember Grafiğindeki Açı Dağılımları
- Çözülen ve Kalan Soru Oranlarının Kullanılması
- İlgili Denklemlerin Kurulması
- Adım Adım Hesaplama
- Sonuç ve Özet Tablo
- Cevap
1. Verilen Bilgilerin Özeti
• Bir öğrencinin yeni aldığı kitaptaki toplam soru sayıları; Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji derslerine dağıtılmıştır ve bu dağılım bir daire grafiğinde gösterilmiştir.
• Daire grafiğinde Matematik dilimi 120° olarak verilmiştir (sorudan veya görselden anlaşılan bilgi).
• Öğrencinin çözdüğü soru oranları (yüzde cinsinden) sütun grafiğinde gösterilmektedir:
- Matematik: %40 (tahmini/okunan)
- Fizik: %60
- Kimya: %80
- Biyoloji: %50
• “Matematikte çözdüğü soru sayısı” ile “Fizikte kalan (çözmediği) soru sayısı” toplamı 420 olarak verilmiştir.
• Kimyada çözülememiş soru adedi 50’dir (yani Kimya toplamının %20’si = 50).
• Amaç: Kimya (K) ve Biyoloji (B) dilimlerinin merkez açı ölçüleri farkını bulmak.
2. Sembol ve Değişken Tanımları
Aşağıdaki değişkenleri kullanalım:
-
T: Kitaptaki toplam soru sayısı.
-
M, F, K, B: Sırasıyla Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji sorularının toplam adedi.
-
m, f, c, b: Daire grafiğindeki ilgili dersin merkez açıları (derece cinsinden).
- Verilen: m = 120° (Matematik dersine ait)
- Diğerleri: f + c + b = 360° - 120° = 240°
-
“Çözülme oranları” (sütun grafiğinden):
- Matematikte çözülen oran: %40
- Fizikte çözülen oran: %60 → Fizikte kalan oran: %40
- Kimyada çözülen oran: %80 → Kimyada kalan oran: %20
- Biyolojide çözülen oran: %50 → Biyolojide kalan oran: %50
3. Çember Grafiğindeki Açı Dağılımları
Daire grafiğinde her dersin soru sayısının toplam içindeki payı, merkeze göre çekilen açı ile orantılıdır.
• Matematik: 120° olduğundan,
$$M ;=; \dfrac{120}{360},\times T ;=; \dfrac{T}{3}.$$
• Benzer şekilde, Fizik, Kimya ve Biyoloji’nin derece payları sırasıyla ( f,,c,,b ) olsun. O halde:
Ayrıca ( f + c + b = 240 ) (çünkü toplam 360°’nin 120°’si Matematik’e aittir).
4. Çözülen ve Kalan Soru Oranlarının Kullanılması
-
Matematik (%40 çözüldü):
- Toplam M = T/3.
- Çözülen Matematik soru sayısı = %40 × (T/3) = 0.40 × T/3 = 2T/15.
-
Fizik (%60 çözüldü → %40 kaldı):
- Toplam F = (f/360) × T.
- Kalan Fizik soru sayısı = %40 × F = 0.40 × (f/360 × T) = (f × T) / 900.
-
Soruda verilen:
- “Matematikte çözdüğü soru sayısı + Fizikte kalan (çözülemeyen) soru sayısı = 420”
$$\dfrac{2T}{15} ;+;\dfrac{f,T}{900} ;=;420.$$
- “Matematikte çözdüğü soru sayısı + Fizikte kalan (çözülemeyen) soru sayısı = 420”
-
Kimya (%80 çözüldü → %20 kaldı):
- Kalan Kimya = %20 × K = 50.
- O hâlde K = 250 (kimyanın toplamı).
- Ama K = (c/360) × T ⇒ (c/360) T = 250 ⇒ T = 90000 / c.
5. İlgili Denklemlerin Kurulması
• Matematik + Fizik ilişkisi:
Her iki taraf 900 ile çarpıldığında:
• Kimya (K) için:
Bu iki ifadeye göre:
6. Adım Adım Hesaplama
- Yukarıdaki eşitliği çarpraz çarparak:378000\,c = 90000\,(120 + f) \;\;\Longrightarrow\;\; 378000\,c = 10800000 + 90000\,f.
- Buradan (90000,f = 378000,c - 10800000) bulunur.
- (f = \dfrac{378000,c - 10800000}{90000} = 4.2,c - 120.)
- Öte yandan (f + c + b = 240) ⇒ (\quad b = 240 - f - c.)
- ( b = 240 - (4.2,c - 120) - c = 360 - 5.2,c.)
Dolayısıyla Kimya açısı (c) ile Biyoloji açısı (b) arasındaki fark:
Burada sayıları “basit tam sayı” çıkacak şekilde deneme yapıldığında (grafik oransal mantığa da uyum sağlaması için), (c = 50°) değerinin tutarlı olduğu görülür:
- (c = 50) iken ⇒ (f = 4.2 \times 50 - 120 = 90) ⇒ (b = 360 - 5.2 \times 50 = 100.)
- Toplam: 120 (Mat) + 90 (Fiz) + 50 (Kim) + 100 (Biyo) = 360°, uyumlu.
- Kimya soruları: (K = \tfrac{50}{360} \times T.) K’nın 250 olabilmesi için (T = 1800). Gerçekten bu T değeri ile diğer tüm şartlar da sağlanmış olur.
Bu durumda:
Farkları
7. Sonuç ve Özet Tablo
| Ders | Daire Açısı (°) | Toplam Soru (Örnek T=1800) | Çözülme Oranı | Çözülen Soru | Kalan Soru |
|---|---|---|---|---|---|
| Matematik | 120 | 600 | %40 | 240 | 360 |
| Fizik | 90 | 450 | %60 | 270 | 180 |
| Kimya | 50 | 250 | %80 | 200 | 50 |
| Biyoloji | 100 | 500 | %50 | 250 | 250 |
| Toplam | 360 | 1800 | – | – | – |
• “Matematikte çözülen (240) + Fizikte kalan (180) = 420” sağlanır.
• Kimyada kalan soru 50 olduğu için %20’si 50 → toplam 250, vb.
• İstenen açı farkı: Kimya (50°) – Biyoloji (100°) = 50° (mutlak fark).
8. Cevap
Bu bilgilere göre Kimya ile Biyoloji dilimlerinin merkez açı farkı 50° çıkmaktadır.
Cevap: 50 (C şıkkı)
