Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün kökü, türü bakımından ötekilerden farklıdır?
Cevap:
Öncelikle, soruda verilen altı çizili kelimelerin kök türlerini inceleyelim. Bu kelimelerin kökleri “isim kökü” veya “fiil kökü” olabilir.
Kelimelerin Kök Analizi
| Şık | Altı Çizili Sözcük | Kökü | Sözcük Türü (Kök) | Açıklama |
|---|---|---|---|---|
| A) | kayıkçıya | “kayık” | İsim kökü | “kayık” (tekne) isim köküdür. “-çı” eki ise yapım eki, kişi bildirir. |
| B) | makaleleriniz | “makale” | İsim kökü | “makale” isim köküdür, çoğul ve iyelik ekleri almıştır. |
| C) | iskemleden | “iske” veya “ismekle” yanlış değerlendirilmemeli* | İsim kökü | “İskele” kelimesinin “-den” hali, isim köküdür. |
| D) | uzun | “uzun” | Sıfat kökü/İsim kökü | “uzun” sıfat veya isim olarak kullanılabilir. |
| E) | yüzünü | “yüz” | İsim kökü | “yüz” isim köküdür, iyelik eki almış. |
* Not: “İskmleden” kelimesinde “-den” hali eki vardır, kök “iskele” isim köküdür.
Tür Bakımından Farklılık
- A şıkkı: “kayıkçıya” isim kökü + yapım eki (-çı)
- B şıkkı: “makaleleriniz” isim kökü + çoğul ve iyelik ekleri
- C şıkkı: “iskemleden” isim kökü + durum eki (-den)
- D şıkkı: “uzun” sıfat (aynı zamanda isim olarak da kullanılan sıfata yakın bir kök)
- E şıkkı: “yüzünü” isim kökü + iyelik eki
D şıkkındaki “uzun” kelimesinin kökü, diğerlerinden farklı olarak isim değil, sıfat köküdür. Diğerleri tamamen isim köküdür.
Sonuç:
Altı çizili kelimenin kökü türü bakımından farklı olan şık D şıkkıdır.
Özet Tablosu
| Şık | Kelime | Kök Türü | Diğerlerinden Farkı |
|---|---|---|---|
| A) | kayıkçıya | İsim kökü | - |
| B) | makaleleriniz | İsim kökü | - |
| C) | iskemleden | İsim kökü | - |
| D) | uzun | Sıfat kökü | Farklı (sıfat kökü) |
| E) | yüzünü | İsim kökü | - |
Doğru cevap: D şıkkı