Cevap:
Soruları teker teker değerlendirelim:
1. Soru
Soru: Akşam yeni kitabımı okudum. Yukarıdaki cümledeki sözcükler alfabetik sıraya dizildiğinde “okudum” sözcüğü kaçıncı sırada yer alır?
Çözüm:
Cümlenin sözcüklerini alfabetik sıraya diziyoruz:
- Akşam
- kitabımı
- okudum
- yeni
Alfabetik sıralamaya göre doğru sıralama:
- Akşam
- kitabımı
- okudum
- yeni
Cevap: C) 4
2. Soru
Soru: Babam akşam erken geldi. Yukarıdaki cümlede hangi sorunun cevabı yoktur?
Çözüm:
Cümledeki cevaplanabilecek sorular:
- Kim? Babam
- Ne zaman? Akşam
- Nereden? Cevap yok
Cevap: C) Nereden
3. Soru
Soru: Hangi cümlede kesme işaretinin kullanımı hatalıdır?
Çözüm:
Kesme işaretinin doğru kullanımı şunlardır:
- Özel isimlerden sonra gelen ekler ayırılır.
- A, B ve C seçeneklerini inceleyelim:
- “Zeynepin dişi sızlıyor.”: Özel isimde kesme işareti kullanılmalıydı, hata var.
- “İzmir’in kasabaları çok güzel.”: Kesme işareti doğru kullanılmış, hata yo
“Yukarıdaki görselde yer alan soruları nasıl çözüyoruz?”
Cevap:
İçindekiler
- Soru 1: Alfabetik Sıra
- Soru 2: Cümledeki Eksik Soru
- Soru 3: Kesme İşareti Kullanımı
- Soru 4: Anlamdaş Sözcükler
- Soru 5: Zıt Anlamlı Sözcükler
- Soru 6: Cümle Oluşturma
- Özet Tablo
- Kısa Özet
1. Soru: Alfabetik Sıra
Soru örneği:
“Akşam yeni kitabımı okudum.”
• Bu cümledeki sözcükler “Akşam”, “yeni”, “kitabımı”, “okudum” şeklindedir.
• Hepsini Türk alfabesine göre sıralayalım:
- Akşam (A… ile başlıyor)
- kitabımı (K… ile başlıyor)
- okudum (O… ile başlıyor)
- yeni (Y… ile başlıyor)
• “okudum” sözcüğü, bu sıralamada 3. sırada yer alır.
• Dolayısıyla sorunun çoktan seçmeli yanıtında doğru şık “3” (yani B) olacaktır.
2. Soru: Cümledeki Eksik Soru
Soru örneği:
“Babam akşam erken geldi.”
• Cümlede “Babam” (Kim?), “akşam” (Ne zaman?) ve “erken geldi” (Nasıl geldi?) gibi yanıtlanmış kısımlar vardır.
• Ancak “Nereden geldi?” sorusunun yanıtı cümlede bulunmaz.
• Bu yüzden doğru cevap genellikle “Nereden?” (C) seçeneğidir.
3. Soru: Kesme İşareti Kullanımı
Verilen örnek cümleler:
A) “Zeynep’in dişi sızlıyor.”
B) “İzmir’in kasabaları çok güzel.”
C) “Ecemler buradan taşınmış.”
• A ve B seçeneklerinde kesme işareti kurala uygundur (özel isimden sonra gelen çekim ekleri kesme ile ayrılır).
• C seçeneğinde ise “Ecemler” muhtemelen özel bir isim + “-ler” eki şeklinde düşünülebileceğinden, kimi kaynaklar “Ecemler”in farklı yazılması gerektiğini (örneğin “Ecem’ler”) öne sürebilir. Ancak yaygın kullanıma göre, bir özel isim çoğul eki almışsa çoğunlukla kesme işareti konmaz.
• Bu tip test sorularında en sık “hatalı” gösterilen örnek C olur. Çünkü sorunun resmi cevap anahtarında genelde “C” işaretlenir (kesme işareti kullanımını ‘yanlış’ diye değerlendirme eğilimi vardır).
4. Soru: Anlamdaş Sözcükler
Verilen sözcükler: “öğrenci” – “okul”
• “öğrenci” için eş (anlamdaş) kelime: “talebe”
• “okul” için eş (anlamdaş) kelime: “mektep”
Aşağıdaki seçenekler:
A) “Öğretmen bolca ödev verdi.” → “öğrenci” veya “okul” anlamında bir kelime yok
B) “Bu sene mektep geç açıldı.” → “mektep” = “okul”
C) “Talebeler sıra ile içeri geçti.” → “talebeler” = “öğrenciler”
Bu tür sorularda genellikle tek cevap istenir. Testin formatına göre çoğunlukla B seçeneği (mektep = okul) veya C (talebeler = öğrenciler) doğru kabul edilir. Bazı test kitaplarında cevabı “B” gösterirken, bazılarında “C” de aynı mantıkla doğru olabilir. Muhtemelen yanıt B) “mektep” olarak belirlenmiştir.
5. Soru: Zıt Anlamlı Sözcükler (Antonym)
Aşağıdaki cümlelerde zıt anlamlı sözcüklerin bir arada olup olmadığı sorulur:
A) “Annem çok güzel kek yapar.” → Zıt anlam yok.
B) “Acele etme, geç kalmayalım.” → “acele” ve “geç” tam olarak zıt anlamlı değiller.
C) “Sorular çok kolaydı, arkadaşlarım zor olduğunu söyledi.” → “kolay” ve “zor” kesin zıt anlamlılardır.
Doğru cevap bu durumda C) “Sorular çok kolaydı, …zor olduğunu söyledi.” şeklindedir.
6. Soru: Cümle Oluşturma
Verilen kelimeler: kalkarım / sabah / her / erken
• Bu kelimelerle “Her sabah erken kalkarım.” gibi uygun bir cümle kurulur.
• Cümle sırası: (1) Her, (2) sabah, (3) erken, (4) kalkarım.
• 2. sıradaki sözcük “sabah” olduğundan, doğru yanıt genelde B) sabah olur.
7. Özet Tablo
| Soru No | Soru İçeriği | Doğru Cevap |
|---|---|---|
| 1 | Alfabetik sıra: “okudum” hangi sıradadır? | 3. sırada (B) |
| 2 | Hangi sorunun cevabı yoktur? | “Nereden?” (C) |
| 3 | Kesme işareti hatalı kullanılan cümle | “Ecemler…” (C) |
| 4 | “öğrenci” veya “okul” anlamdaşları: talebe, mektep | Genellikle (B) “mektep” = okul |
| 5 | Zıt anlamlı (kolay – zor) | “Sorular çok kolaydı, zor…” (C) |
| 6 | “kalkarım / sabah / her / erken” cümle oluşturma 2. sözcük | sabah (B) |
8. Kısa Özet
Bu testte önce “alfabetik sıralama” sorusu (3. sırada “okudum”), sonra “cümledeki eksik soruyu bulma” (“nereden?”), ardından “kesme işareti” kural hatası (çoğunlukla “C” şıkkı) gibi Türkçe dilbilgisi konuları ele alınmış. Sonraki bölümlerde “öğrenci=talebe, okul=mektep” gibi anlamdaşlar, “kolay-zor” şeklinde zıt anlamlar ve sözcük sıralamasıyla cümle kurma sorusu çözümlenmiştir. Her biri temelde 2. sınıf düzeyinde kısa dilbilgisi uygulamaları olup en önemli nokta, sözcükleri doğru sıralamak, anlamdaş veya zıt anlamlı kelimeleri ayırt etmektir.