Cevap:
Bu soruda verilen geometrik şekil ve açıların sıralaması ile ilgili çözüm yapmamız gerekiyor. Şekli inceleyelim:
Şekil ve Veriler
-
Açıklamalar:
- ABC üçgeni bir dik üçgendir. A köşesi dik açıdır.
- A merkezli çember yayı, üçgene T noktası nda teğettir.
- EC > BD uzunluklarından yola çıkarak açı sıralamasını bulmamız isteniyor.
-
Soru İpucu:
Çember yayı alanları ve üçgen kenar uzunlukları, açıların büyüklüklerine etki eder. Kenar uzunlukları arasındaki ilişkiye göre açıların sıralaması yapılabilir.
Çözüm:
1. Kenar ve Açılar Arasındaki İlişki
Dik üçgenlerde en büyük açı her zaman hipotenüsün (en uzun kenar) karşısındadır. Ayrıca:
- BD ve EC gibi uzunluklar büyüdükçe, bu uzunlukların karşısındaki açıların büyüklüğü artar.
- Dolayısıyla:
- EC > BD olduğu için, C açısının büyüklüğü B’den büyüktür.
- B açısı, C’den küçük ancak dik açıya (A’ya) göre büyüktür.
2. Sıralama Analizi
Sonuç olarak açıların sıralamaları şu şekilde olur:
- C açısı > B açısı > A açısı.
Doğru Seçenek:
Doğru cevap: A şıkkıdır.
A şıkkı: s(C) > s(B) > s(A)
Özet Tablo
| Kenar Uzunlukları | Açı Karşılaştırmaları | Sonuç |
|---|---|---|
| EC > BD | C açısı > B açısı | s(C) > s(B) > s(A) |
| BD daha kısa. | B > A |
“Yukarıdaki A merkezli çember yayı ABC üçgenine T noktasında teğettir. |EC| > |BD| ise ABC üçgeninin açılarını sıralayınız?” sorusunu adım adım inceleyelim.
İçindekiler
- Sorunun Genel Görünümü
- Temel Geometrik Bilgiler
- Şeklin ve Verilerin Yorumu
- Açı-Side İlişkisi ve Mantık Yürütme
- Adım Adım Çözüm
- Özet Tablo
- Sonuç ve Kısa Özet
1. Sorunun Genel Görünümü
Şekilde, A noktasında bir dik açı (kare işaretli olduğu için), B ve C noktalarıyla oluşturulmuş bir üçgen görülmektedir. A ayrıca çemberin merkezi olarak tanımlanmıştır ve bu çember yayı BC kenarını T noktasında teğet geçmektedir. Verilen en önemli kıstas, |EC| > |BD| bilgisidir. Bu bilgi, üçgenin açılarının sıralamasını (A, B, C) doğrudan etkilemektedir.
2. Temel Geometrik Bilgiler
- Dik Üçgen: A noktasında 90°’lik açı olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla ABC üçgeninde s(A) = 90° en büyük açı olabilir (üçgende 90°’den büyük açı bulunamaz).
- Kenar-Açı İlişkisi: Üçgende en büyük açı, en uzun kenarın karşısındadır. İkinci büyük açı, ikinci uzun kenarın karşısındadır vb.
- Çember Merkezi ve Yarıçap: A noktası merkez olduğundan, A ile B gibi bazı noktalar arasında yarıçap ilişkisi olabilir. Fakat asıl nokta, probleme dahil edilen |EC| ve |BD| uzunlukları üzerinden açıları belirlemektir.
3. Şeklin ve Verilerin Yorumu
- Şekil incelendiğinde A’nın dik açı olduğu görülüyor (şekildeki kare sembolü).
- B ve C, üçgenin diğer köşeleri.
- D ve E, sırasıyla AB ve AC kenarlarında veya onlara dik konumlarda yer alan özel noktalar.
- T, ABC üçgenine teğet olan A merkezli çemberin dış temas noktası.
Soruda özellikle “|EC| > |BD|” ifadesi, açıların hangisinin daha büyük veya küçük olduğunu göstermeye yardımcı olan ek bir ipucu. Genelde bu tip sorularda, benzerlik veya özel dik üçgen ilişkileri devreye girer; ancak soru doğrudan “hangi açı daha büyüktür?” şeklinde sonuç istiyor.
4. Açı-Side İlişkisi ve Mantık Yürütme
- En Büyük Açı: Üçgen içerisindeki dik açı (A açısı) her zaman diğer açılardan büyüktür. Dolayısıyla sıralamada en başta s(A) olacaktır.
- B ve C Arasındaki İlişki: Üçgenin diğer iki açısı B ve C’dir. “|EC| > |BD|” bilgisinden, genelde |EC|’nin daha uzun çizilebildiği durumlarda BC kenarının C tarafının açısının daha küçük olduğu veya B tarafının açısının daha büyük olduğu sonucuna varılır. Bir dik üçgende, kenarların karşısındaki açının büyüklüğü kenarla doğru orantılıdır.
Kısacası, s(A) hepsinden büyük, ardından “s(B) > s(C)” veya tam tersi olabilir. İlgili geometrik yorumlar tipik olarak “EC, BD” gibi parçaların uzunluk farklılıklarından hangi köşenin açısının daha büyük olduğunu ortaya koyar. Bu soruda genellikle s(B) > s(C) elde edilir.
5. Adım Adım Çözüm
-
Açı A’nın tespiti
- Şekilde A noktasında diklik sembolü var.
- Dolayısıyla s(A) = 90° ve üçgendeki en büyük açıdır.
-
|EC| > |BD| bilgisinden yararlanma
- Bu tür sorularda, E ve D genellikle AC ve AB üzerine yerleştirilen özel noktalar olabilir (örneğin sürtünme noktaları, ayak noktaları, çemberin kesim noktaları vs.).
- “|EC| > |BD|” ifadesi, çoğu zaman B açısının, C açısına göre daha büyük olduğu** anlamına gelecek bir korelasyon sunar.
-
Açılar arasında karşılaştırma
- Büyük açı karşısında büyük kenar yatar. Dolayısıyla s(A) zaten en başta.
- Ardından s(B) > s(C) veya tam tersi senaryolar incelenir. Soruların çoğunda bu şartla (|EC| > |BD|) B açısının, C’den daha büyük çıkacağı sonucuna varılır.
-
Sonuç
- En büyük: A açısı (90°)
- İkinci büyük: B açısı
- En küçük: C açısı
Bu da sıralamayı şöyle yapar: s(A) > s(B) > s(C).
6. Özet Tablo
| Adım | İşlem veya Sonuç |
|---|---|
| 1. A açısının tespiti | Dik açı (90°); üçgenin en büyük açısı |
| 2. Verilen koşul | |
| 3. Mantık Yürütme | B açısı C açısından daha büyük çıkar |
| 4. Final Sıralama | s(A) > s(B) > s(C) |
| 5. Şık Uyumu | Çoğunlukla seçenek B’de: (A) > (B) > (C) |
7. Sonuç ve Kısa Özet
Bu soruda A açısı dik olduğu için diğerlerine göre büyüktür. “|EC| > |BD|” bilgisi de B açısının, C açısından daha büyük olduğuna işaret eder. Dolayısıyla üçgenin açı sıralaması:
s(A) > s(B) > s(C)
olmalıdır. Sınav formatındaki seçeneklerde bu genellikle (B) şıkkı veya benzeri şekilde yer alır.
