Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “-den” ekini alan sözcük, isim görevinde kullanılmıştır?
Cevap:
“-den” eki Türkçede kimi zaman ayrılma halleri eki (yani “-den” sorusuna cevap verip yer bildirir) olarak kullanılır, kimi zaman ise isim çekim eki olarak işlev görür. İsim çekim eki olarak kullanıldığında, bu ek bir isme bağlı olarak cümlede ismin göreviyle (özne, nesne, yer tamlayıcısı vb.) görev yapar.
Şimdi seçenekleri tek tek inceleyelim ve isim görevi açısından değerlendirelim:
Seçenekler ve Analizleri:
| Şık | Cümle | Altı Çizili Kelime | “-den” Kullanımı Görevi | Sebep |
|---|---|---|---|---|
| A | Her zaman olduğu gibi sıradan bir gündü. | Her zaman olduğu gibi … (Bu şıkda “-den” eki yok) | - | - |
| B | İstanbul’da uzaktan bir akrabasının yanında Kalacak. | Uzaktan | Zarf (Yer zarfı) | “Uzaktan” kelimesinde “-den” eki yer belirten zarf belirtiyor, isim görevinde değil. |
| C | Yazarın romanlarında içten bir anlatım vardı. | Yazarın | Tamlayan eki (-ın) | Burada “-den” eki yok. |
| D | Atlar, ahşaptan yapılmış köprüden geçmek istemedi. | Köprüden | İsim tamlayan eki (İsimden) | Burada “-den” eki ayrılma hali eki, yani yer belirten kullanılıyor. İsim görevinde değil. |
| E | Onun sonradan yeni bir işe girdiğini duymuş. | Sonradan | İsim görevinde kullanılmış isim-fiil | “Sonradan”, isim-fiil yapımı ile oluşmuş bir zarf, ancak “-den” eki burada isim türeten ek olarak kullanılmıştır.** |
Detaylı Açıklama:
- B seçeneği “uzaktan”: Burada “-den” eki, yer veya kaynak bildirir (zarf) ve bir isim değildir, isim görevi yoktur.
- D seçeneği “köprüden”: Burada “-den” eki bir ayrılma hâli eki olarak kullanılmıştır, ancak kelime yer belirten zarf ya da isim değil, dolayısıyla isim görevi taşımıyor.
- E seçeneği “sonradan”: Bu kelime “-den” eki alarak isim-fiil (zarf-fiil) oluşturur ve cümlede isim görevinde kullanılır.
Sonuç:
E şıkkındaki “sonradan” kelimesinde “-den” eki, isim görevinde kullanılmıştır.
Özet Tablosu
| Şık | Kelime | “-den” Eki Görevi | İsim Görevinde mi? |
|---|---|---|---|
| A | - | - | Hayır |
| B | Uzaktan | Yer belirten zarf eki | Hayır |
| C | Yazarın | İyelik eki (-ın), “-den” yok | Hayır |
| D | Köprüden | Ayrılma hali eki | Hayır |
| E | Sonradan | İsim-fiil yapıcı eki | Evet |
Eğer başka sorunuz varsa seve seve yardımcı olurum @Zeynep_Bozkurt2