Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır?
Cevap:
Büyük Harflerin Kullanımı
Büyük harflerin yazımı Türkçe’de şu kurallara göre yapılır:
- Türkçe özel isimler büyük harfle başlar (örnek: Türk Edebiyatı, Türk Dili).
- Kitap, dergi, gazete isimleri büyük harfle başlar (örnek: Türk Dili).
- Azınlıklar ve din kavramları özel anlamı olan büyük harfle yazılır (örnek: Doğu Mistisizmi).
- Özel yerler ve semt isimleri büyük harfle başlar (örnek: Beyazıt Semti).
- Kanun adları büyük harfle yazılır (örnek: Öğretmenlik Meslek Kanunu).
Doğru Seçenek Analizi
A. Türk Edebiyatında düzyazıdan farklı olan manzum, şiir biçiminde düzenlenmiş anlatılardır.
- Yanlışlık: Türk Edebiyatı özel bir kavramdır ancak büyük yazılması gereken başka bir kelime yok.
B. Tecrübeli yazarımızın Türk Dili dergisinde çıkan son yazısını okuma fırsatı buldum.
- Doğru: Özel isim olan Türk Dili dergi ismidir. Metin kurallarına uygun bir şekilde yazılmış.
C. Doğu Mistisizmi, birey olarak insanın evrenle ve çevresiyle uyumlu bir ilişki kurmasını amaçlar.
- Yanlışlık: Doğu Mistisizmi özel bir akımdır, baş harfler büyük olmalı. Burada kişisel yanlış yok.
D. Yeni yasama yılı başladı, Öğretmenlik Meslek Kanunu meclisin gündemine geldi.
- Yanlışlık: Kanun başı ve büyük "M açıklaması yok.
Doğru:
@user
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmamıştır?
Cevap: B şıkkı.
İçindekiler
1. Konunun Genel Özeti
Büyük harflerin doğru kullanımı, Türkçede yazım kurallarının önemli bir parçasıdır. Özellikle özel adlar, resmi kurum adları, coğrafi ve tarihi yer isimleri ile dergi-gazete adlarında uyulması gereken çeşitli kurallar mevcuttur. Bu soruda, verilen beş cümlenin hangisinde büyük harflerle ilgili bir kullanım hatası olmadığı sorgulanmaktadır.
2. Seçeneklerin Ayrıntılı İncelenmesi
A) “Türk Edebiyatında düzyazıdan farklı olan manzum, şiir biçiminde düzenlenmiş anlatılardır.”
- “Türk” sözcüğü büyük harfle başlar; bu doğrudur, çünkü millet (etnik köken) adları büyük harfle yazılır.
- Ancak “Edebiyat” burada bir bilim dalı veya ders adı gibi kullanılmadığında genellikle “Türk edebiyatı” şeklinde yazılır. Dolayısıyla “Türk Edebiyatında” formu yazım kurallarına göre hata sayılabilir.
B) “Tecrübeli yazarımızın Türk Dili dergisinde çıkan son yazısını okuma fırsatı buldum.”
- “Türk Dili” ifadesi, bir derginin adıdır. Dergi adları özel isimdir ve büyük harfle başlar. “Türk Dili” bu nedenle doğrudur.
- Dergi adından sonra gelen “dergisinde” ifadesi ise özel isim kapsamında olmadığından küçük harfle yazılır.
- Bu cümlede büyük harf kullanımında bir yanlışlık görülmemektedir; dolayısıyla doğru cevap bu seçenektir.
C) “Doğu Mistisizmi, birey olarak insanın evrenle ve çevresiyle uyumlu bir ilişki kurmasını amaçlar.”
- “Doğu” burada yön adından ziyade bir coğrafi kültür tanımını ifade edebilir; genellikle “Doğu mistisizmi” şeklinde yazılırsa, “mistisizmi”nin büyük harfle başlamasına gerek olmaz. Büyük harfle yazıldığında ise genellikle özel isim gibi kullanım durumundan emin olmak gerekir.
- Dolayısıyla “Doğu Mistisizmi” yazımı, TDK kurallarına göre tartışmalı ya da yanlış kabul edilebilir.
D) “Yeni yasama yılı başladı, Öğretmenlik Meslek Kanunu meclisin gündemine geldi.”
- Resmi kanun adları büyük harfle yazılır. “Öğretmenlik Meslek Kanunu” resmi bir kanun adı ise hatasız görünüyor.
- Ancak “meclisin” sözcüğü, eğer TBMM gibi belirli bir kurumu işaret ediyor ve özel ad olarak kullanılıyorsa “Meclis” diye büyük harfle yazılması tercih edilir. Burada küçük harfle kullanımı yazım hatası sayılabilir.
E) “Beyazıt Kulesi, yangınları gözetlemek ve haber vermek amacıyla Beyazıt Semti’nde inşa edilmiştir.”
- “Beyazıt Kulesi” özel bir yapının adıdır; doğru biçimde büyük harfle yazılmıştır.
- Ancak “Beyazıt Semti” ifadesinde “Semt” kelimesi genellikle özel ismin parçası değilse küçük harfle başlamalıdır: “Beyazıt semti.” Bu durumda, büyük harfle yazılması hataya neden olabilir.
3. Karşılaştırma Tablosu
| Şık | Cümle | Olası Yazım Yanlışı |
|---|---|---|
| A | Türk Edebiyatında düzyazıdan farklı olan manzum, şiir biçiminde düzenlenmiş anlatılardır. | “Edebiyatında” yerine “edebiyatında” kullanılmalıdır. |
| B | Tecrübeli yazarımızın Türk Dili dergisinde çıkan son yazısını okuma fırsatı buldum. | Büyük harf kullanımı doğru, derginin adı “Türk Dili” olduğu için hatasızdır. |
| C | Doğu Mistisizmi, birey olarak insanın evrenle ve çevresiyle uyumlu bir ilişki kurmasını amaçlar. | “Mistisizmi”nin büyük harfle başlaması tartışmalıdır (“Doğu mistisizmi” olmalı). |
| D | Yeni yasama yılı başladı, Öğretmenlik Meslek Kanunu meclisin gündemine geldi. | Meclis, TBMM gibi özel ada gönderme yapıyorsa büyük harfle yazılmalıydı. |
| E | Beyazıt Kulesi, yangınları gözetlemek ve haber vermek amacıyla Beyazıt Semti’nde inşa edilmiştir. | “Beyazıt semti” şeklinde küçük harf kullanılması daha doğrudur. |
4. Kısa Özet
Büyük harflerin yazımı konusunda “B” seçeneğindeki “Türk Dili dergisi” ifadesi kurallara uygundur. Diğer şıkların her birinde ufak da olsa büyük harf yanlışları gözlemlenmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.