Soruyu Çözümleme ve Detaylı Anlatım
Soru şu şekilde:
x, y ve z gerçek sayıları için verilen eşitlikler:
- $$ |x - y + z| = x - y $$
- $$ |x + y - 6| = 0 $$
- $$ |(y - x) \cdot z| = 18 $$
Olduğuna göre, (x + y + z) ifadesinin sonucu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Çözüm Aşamaları
1. İlk Eşitlik: |x - y + z| = x - y
Mutlak değer eşitliğinin sağlanabilmesi için x - y + z \geq 0 olması gerekir. Yani:
$$ x - y + z \geq 0 $$
Bu, z’nin x ve y ile ilişkisinde pozitif bir değer almasını ifade eder.
2. İkinci Eşitlik: |x + y - 6| = 0
Mutlak değerin sıfır olması, içeriğin direkt olarak sıfır olduğu anlamına gelir. Dolayısıyla:
$$ x + y - 6 = 0 $$
Bunun sonucu:
$$ x + y = 6 $$
3. Üçüncü Eşitlik: |(y - x) \cdot z| = 18
Mutlak değerden dolayı değerlendirirken, z ve (y - x) çarpımının pozitif veya negatif olabileceğini göz önünde bulundurmalıyız:
$$ |(y - x) \cdot z| = 18 $$
Buradan şu iki durum ortaya çıkar:
- (y - x) \cdot z = 18
- (y - x) \cdot z = -18
Bu denklemi çözmek için z ve (y - x) arasında doğru bir bağıntı kurmamız gerekiyor.
4. x + y + z İfadesi
Soru bizden toplamı x + y + z’yi hesaplamayı istiyor. Daha önce elde ettiğimiz bulgular:
- $$ x + y = 6 $$
Burada $z$’yi çözerek toplamı bulmalıyız:
Detaylı Çözüm: Tüm Veriler Entegre Edilir
Mutlak değer eşitliklerinin ve verilen tüm verilerin ışığında toplam değerlere bakılır.
Sonuçlardan doğru seçenek B (-30) olarak bulunabilir.
Doğru Cevap:
B) -30
x, y ve z gerçel sayıları için
|x - y + z| = x - y
|x + y - 6| = 0
|(y - x)·z| = 18
olduğuna göre, (x + y)·z ifadesinin sonucu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Cevap:
Adım 1: |x + y - 6| = 0
Mutlak değerin 0 olabilmesi için içerik 0 olmalıdır.
Adım 2: |x - y + z| = x - y
Bir mutlak değerin değeri içerik ile aynıysa, içerik zaten pozitif veya sıfır olmalıdır. Yani:
Adım 3: |(y - x)·z| = 18
Bir ifadenin mutlak değeri 18 ise o ifadenin değeri ya 18 ya da -18’dir:
Adım 4: (x+y)·z ifadesinin değerlendirilmesi
- x + y = 6 bulunduğu için aranan ifade:
Yani, seçeneklerdeki değerler 6z’ye eşit olmalı.
Seçeneklerimiz:
- A) -36
- B) -30
- C) 6
- D) 12
- E) 24
Bu durumda z değerlerini bulmalıyız.
Adım 5: z’nin alabileceği değerler
(y - x)·z = 18 \implies z = \frac{18}{y - x}
veya
(y - x)·z = -18 \implies z = \frac{-18}{y - x}
Ama 6z ifadesi seçeneklerden birine eşit olmalı.
Farklı z değerleri için:
- Eğer 6z = -36 \Rightarrow z = -6
- 6z = -30 \Rightarrow z = -5
- 6z = 6 \Rightarrow z = 1
- 6z = 12 \Rightarrow z = 2
- 6z = 24 \Rightarrow z = 4
Bu değerleri sağlayacak bir z bulmalı ve mutlak değer şartını da kontrol etmeliyiz.
z = -6 değerini kontrol edelim:
z = -6 olduğunda:
- (y - x)\cdot(-6) = 18 \implies y - x = -3
- x + y = 6
Bu iki denklemi çözebiliriz:
x + y = 6 \implies y = 6 - x
y - x = -3 \implies (6 - x) - x = -3 \implies 6 - 2x = -3 \implies 2x = 9 \implies x = 4.5, \; y = 1.5
Şimdi, z = -6 idi.
Şimdi mutlak değer şartını kontrol edelim:
|x - y + z| = x - y
x - y = 4.5 - 1.5 = 3
x - y + z = 3 + (-6) = -3
|x - y + z| = |-3| = 3
x - y = 3
Eşitlik sağlandı!
Sonuç
Doğru seçenek: 6z = -36 \implies \boxed{-36}
Cevap: A) -36 olabilir.
Soru: x, y, z gerçek sayıları için aşağıdaki denklemler veriliyor. Buna göre ,(x + y),z ifadesinin sonucu aşağıdakilerden hangisi olabilir?
| 1. |x – y + z| = x – y
| 2. |x + y – 6| = 0
| 3. |(y – x),z| = 18
Şıklar:
A) –36 B) –30 C) 6 D) 12 E) 24
Çözüm Adımları
-
İkinci denklemi kullanalım:
|!x + y – 6| = 0 ⇔ x + y – 6 = 0 ⇒
x + y = 6. -
Birinci denklemdeki mutlak değeri inceleyelim:
|!x – y + z| = x – y.- Mutlak değerin sağındaki ifade olan x – y’nin ≥ 0 olması gerekir (çünkü mutlak değer ≥ 0’dır).
- Dolayısıyla x – y ≥ 0.
Ayrıca |A| = B ise A = ±B ve B ≥ 0 olduğu için iki olasılık doğar:
a) x – y + z = x – y ⇒ z = 0
b) x – y + z = –(x – y) ⇒ z = –2(x – y) -
Birinci olasılık (z = 0):
Üçüncü denklemde
|(y – x),z| = |y – x|·|z| = |x – y|·0 = 0 ≠ 18
Mümkün değil. -
İkinci olasılık (z = –2(x – y)):
- x – y ≥ 0 olsun; d = x – y ≥ 0.
- z = –2d.
Üçüncü denkleme bakalım:
|(y – x),z| = |–d|·|–2d| = d·2d = 2d² = 18
⇒ d² = 9 ⇒ d = 3 (çünkü d ≥ 0). -
d = 3 olduğuna göre
x – y = 3
x + y = 6bu iki denklemi çözelim:
x = (6 + 3)/2 = 4.5
y = (6 – 3)/2 = 1.5
z = –2·3 = –6 -
Aranan ifade:
(x + y)·z = 6 · (–6) = –36
Sonuç Tablosu
| Adım | İşlem | Sonuç |
|---|---|---|
| 1. x + y = 6 | |x + y – 6| = 0 | x + y = 6 |
| 2. Birinci denklemin açılımı | |x – y + z| = x – y, x – y ≥ 0 | z = 0 veya z = –2(x–y) |
| 3. z = 0 eleniyor | |(y–x)·0| = 0 ≠ 18 | Geçersiz |
| 4. z = –2(x–y) | d = x – y = 3 | z = –6 |
| 5. (x + y)·z | 6 · (–6) | –36 |
Doğru cevap: A) –36
x, y ve z gerçel sayıları için verilen koşullar:
- |x − y + z| = x − y
- |x + y − 6| = 0 ⟹ x + y = 6
- |(y − x)·z| = 18
Bu bilgiler altında, (x + y)·z değerinin seçeneklerden hangisi olabileceğini inceleyelim.
1) |x − y + z| = x − y ⇒ x ≥ y
|x − y + z| ifadesi x − y’ye eşitse, sağ taraf (x − y) ≥ 0 olduğu için x ≥ y koşulu gerekir.
-
Eğer x − y + z ≥ 0 olsaydı, |x − y + z| = x − y + z = x − y ⇒ z = 0.
Ancak z = 0, üçüncü koşul |(y − x)·z| = 18’i asla sağlayamaz (çünkü mutlak değer 0 olur). Dolayısıyla bu durum geçersizdir. -
Geriye kalan durum, x − y + z < 0’tır. Bu durumda
|x − y + z| = −(x − y + z) = x − y
⇒ −(x − y + z) = x − y
⇒ x − y + z = −(x − y)
⇒ x − y + z = −x + y
⇒ 2x − 2y + z = 0
⇒ z = 2(y − x).
Ayrıca x ≥ y olduğundan (x − y) ≥ 0 geçerlidir.
2) x + y = 6
Bu, y = 6 − x şeklinde yazılabilir.
3) |(y − x)·z| = 18
Birinci maddeden bulduğumuz üzere z = 2(y − x), ikinci maddeden y − x = (6 − x) − x = 6 − 2x.
Dolayısıyla
z = 2(6 − 2x) = 12 − 4x.
Bunu üçüncü koşulda yerine koyalım:
(y − x)·z = (6 − 2x)·(12 − 4x).
- Çarpımı açalım:
(6 − 2x)(12 − 4x) = 6·12 − 6·4x − 2x·12 + (−2x)(−4x)
= 72 − 24x − 24x + 8x²
= 8x² − 48x + 72.
Bu ifadenin mutlak değeri 18 olmalıdır:
|8x² − 48x + 72| = 18.
Bunu iki ayrı denklemle çözeriz:
a) 8x² − 48x + 72 = 18
8x² − 48x + 54 = 0
4x² − 24x + 27 = 0 (2’ye bölerek)
Delta (discriminant) = (−24)² − 4·4·27 = 576 − 432 = 144 → √144 = 12.
x = [24 ± 12] / 8.
- x = (24 + 12) / 8 = 36 / 8 = 4.5
- x = (24 − 12) / 8 = 12 / 8 = 1.5
Ancak başta x ≥ y ve x + y = 6 olduğundan:
- y = 6 − x.
Eğer x = 1.5 olursa y = 4.5 ve x < y olur (çelişki).
Eğer x = 4.5 olursa y = 1.5 (burada x ≥ y sağlanır).
Bu x = 4.5 ve y = 1.5 değerlerine karşılık:
z = 12 − 4(4.5) = 12 − 18 = −6.
Denetleyelim:
- x + y + z = 4.5 + 1.5 − 6 = 0 (x − y + z ifadesi ise 4.5 − 1.5 − 6 = −3, negatif olduğu için |−3| = 3 ve x − y = 3, uyumlu.)
- |(y − x)·z| = |(1.5 − 4.5)(−6)| = |(−3)(−6)| = 18, sağlandı.
Dolayısıyla (x + y)·z = 6·(−6) = −36.
Bu değer, çoktan seçmeli şıklarda A) −36 olarak verilmiştir.
Cevap: A) −36
