Ellerime kar yağıyor şiirinde ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması, ünlü düşmesi,ulama gibi ses olaylarını bulabilirmisiniz
Ellerime kar yağıyor şiirinde ses olaylarını bulabilir misiniz?
Cevap: Ses olayları, Türkçede sıkça karşılaşılan dil özellikleridir ve kelimelerin telaffuzunda ve yazımında değişikliklere yol açar. “Ellerime kar yağıyor” şiirinde bu tür ses olaylarını bulmak için dikkat edebileceğimiz noktalar şunlardır:
1. Ünsüz Benzeşmesi (Assimilasyon)
Ünsüz benzeşmesi, sert ünsüzlerden (f, s, t, k, ç, ş, h, p) biri ile biten kelimelerden sonra gelen “b”, “c”, “d”, “g” ünsüzlerinin yerini sertleşmiş hâllerinin almasıyla oluşur.
2. Ünsüz Yumuşaması (Lenisyon)
Sert ünsüzle (f, s, t, k, ç, ş, h, p) biten bazı kelimelerde, ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde bu sert ünsüzler yumuşar ve “b”, “c”, “d”, “g” olur. “Kitap” kelimesinin “kitabı” şeklinde yumuşaması gibi.
3. Ünlü Daralması
Bu ses olayı genellikle “-yor” ekinin kullanıldığı yerlerde “e” ve “a” ünlülerinin “i” ve “ı” sesine dönüşmesini içerir. Örneğin, “geliyor” kelimesinde “e” harfi "i"ye dönüşmektedir.
4. Ünlü Düşmesi
Genellikle iki ünlü arasında kalan bazı dar ünlülerin düşmesiyle oluşur. Örneğin, “oğul” kelimesine ek geldiğinde “oğlu” şeklinde dönüşmesi gibi.
5. Ulama
Bir kelimenin sonundaki ünsüzle, onu takip eden kelimenin başındaki ünlünün birleşmesidir. Örneğin, “kar yağıyor” ifadesinde, “kar” kelimesinin son ünsüzü “y” sesine ulama yapar.
Bu ses olaylarının şiirde nerelerde olduğu metin üzerinde çalışılırken daha detaylı bir şekilde belirlenebilir. Eğer metin elimizde olsaydı, hangi kısımlarda bu olayların geçtiğini daha açık bir şekilde gösterebilirdik.
Özet: “Ellerime kar yağıyor” şiirinde ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ünlü daralması, ünlü düşmesi ve ulama gibi ses olayları bulunabilir. Bu olaylar genellikle kelimelerin yapısal değişikliklerine neden olur. Şiirin üzerinden ses olaylarını bulmak için kelime ve ek yapılarına dikkatlice bakmak gereklidir.