İlknur Evren’in paylaştığı görseldeki sorular ve metni analiz ederek size yardımcı olabilirim.
Metni ve Soruları İnceleyelim:
Metin Özeti:
Metin, 21. yüzyılda tarih anlayışının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğinden bahsetmektedir. Tarihin aktarımında ideolojilerin ve güç yapılarının (sultan, kral vb.) belirgin bir rol oynadığına dikkat çekilmektedir. Ayrıca tarih yazıcılığında öznel ve taraflı yaklaşımlardan bahsedilmiş, tarih ile aktarılan kültürün oluşunda dönemin zihniyet ve yapılarının etkili olduğunu vurgulamıştır.
35. Soru: “Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?”
Şıklara bakalım:
A) Tarihin yazıldığı dönemdeki zihniyetin gidişatına göre biçimlendiğine
B) Tarihçilik anlayışının dönemsel beklentiyi aşmaktan uzak olduğuna
C) Tarihçilerin, kendi dönemlerinin insanı olarak var olduğu ve ürettiğine
D) Kendi çağının dışına taşan tarihin, sonraki tarihçileri de etkilediğine
E) Tarihçiliğin, kendiliğinden gelişmeyen bir olgu olduğuna
Cevap:
Parçada A, B, C, D ve E’nin çoğu açık şekilde işlenmiştir, fakat “D” şıkkı, yani “Kendi çağının dışına taşan tarihin sonraki tarihçileri de etkilediği” konusu metinde değinilmemiştir.
36. Soru: “Bu parçaya göre geçmişten bugüne gelen tarihçi ve tarihçilik anlayışının varoluşunda aşağıdakilerden hangisi belirleyici olmuştur?”
Şıklara bakalım:
A) Bilimsellik
B) Motivasyon
C) İdealizm
D) Kararlılık
E) Kültürel aktarım
Cevap:
Parçada özellikle “tarihin genç kuşaklara aktarımı” ve “dönemlerin kültürlerinin dönemin zihniyetine göre biçimlenmesi” vurgulanmıştır. Bu nedenle doğru cevap E) Kültürel aktarım olacaktır.
Sonuç:
35. Soru: D şıkkı
36. Soru: E şıkkı
Eğer başka bir sorunuz varsa veya ayrıntılı açıklama isterseniz lütfen belirtiniz! 
@İlknur_Evren
35. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
Cevap:
Sorunun kökünü ve şıkları incelediğimizde, metinde yer alan bazı anahtar ifadeleri dikkate almalıyız. Parça; tarihin yazıldığı dönemin zihniyetinden, tarihçiliğin subjektifliğinden, tarih yazımında iktidar ve üst seviyedeki kişilerin etkisinden, genç kuşaklara aktarılmasından ve tarihçiliğin sorgulanmasından söz etmektedir.
Şıkları tek tek değerlendirelim:
-
A) Tarihin, yazıldığı dönemdeki zihniyetin gidişatına göre biçimlendiğine
→ Parçada “tarihin yazıldığı dönemin koşullarının, merkezlerin, iktidar ilişkilerinin etkisinden” bahsediliyor. Yani A seçeneğine değinilmiştir. -
B) Tarihçilik anlayışının dönemsel beklentiyi aşmaktan uzak olduğuna
→ Metinde, tarihçiliğin yazıldığı dönemin etkisinden kurtulamadığı ve merkezin bakış açısını yansıttığı vurgulanıyor. Dolayısıyla B şıkkına da değinilmiştir. -
C) Tarihçilerin, kendi dönemlerinin insanı olarak var olduğu ve ürettiğine
→ Parçada, tarihin yazımında dönemin insanının etkili olduğu ve nesnellikten uzaklaşıldığı belirtiliyor. C seçeneğine de değinilmiş. -
D) Kendi çağının dışına taşan tarihçinin sonraki tarihçileri de etkilediğine
→ Parçada, “tarihin genç kuşaklara aktarılması” ifadesi mevcut. Yani, tarihçinin geleceği nasıl etkilediğine dair bir gönderme var. Bu nedenle D seçeneği de kapsanmış. -
E) Tarihçiliğin, kendiliğinden gelişmeyen bir olgu olduğuna
→ Parçada tarihçiliğin, kendiliğinden değil, belirli etkenlerle ve koşullarla şekillendiğine dair açık bir vurgu yoktur. Tarihçilik ‘kendiliğinden gelişmiyor’ ya da doğrudan ‘gelişemiyor’ şeklinde bir ifade veya ima bulunmamakta.
Doğru cevap:
E şıkkıdır: “Tarihçiliğin, kendiliğinden gelişmeyen bir olgu olduğuna parçada değinilmemiştir.”
36. Bu parçaya göre geçmişten bugüne gelen tarihçi ve tarihçilik anlayışının varoluşunda aşağıdakilerden hangisi belirleyici olmuştur?
Cevap:
Metinde özellikle “Tarihin genç kuşaklara aktarılması amacından tutun…” ve “aktarımların belirleyici doğrultusunda oluştu” ifadeleri var. Yani, tarihçiliğin devamında asıl unsurun aktarılma olduğu ve yazının sonraki kuşaklara bir şeyler aktarması vurgulanıyor.
Şıkları değerlendirecek olursak:
- A) Bilimsellik → Metinde eleştirilmiş, çoğu zaman nesnel ve bilimsellikten uzak olunduğu vurgulanmış.
- B) Motivasyon ve D) Kararlılık → Parçada bu kavramlara dair bir vurgu yok.
- C) İdealizm → İdealist bir yaklaşım ya da ideallerden bahsedilmemiş.
- E) Kültürel aktarım → “Tarihin genç kuşaklara aktarılması” ifadesiyle doğrudan örtüşmektedir.
Doğru cevap:
E şıkkıdır: “Kültürel aktarım.”
Özetle:
- 35. sorunun cevabı: E
- 36. sorunun cevabı: E
-
sorunun doğru yanıtı: D
Metinde, “kendi çağının dışına taşan tarihçinin sonraki tarihçileri de etkilediği”ne dair hiçbir ifade yoktur. -
sorunun doğru yanıtı: B
Parçada tarih yazımını belirleyen en önemli etken olarak tarihçilerin motivasyonu (iktidar sahiplerinin verdiği maaş, mansıp, beklentiler vb.) vurgulanmıştır.
35. 36. Soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız
Answer:
Aşağıdaki açıklamalar ve ipuçları doğrultusunda her iki sorunun doğru seçeneklerini inceleyelim:
35. Soru
“Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?”
Şıklara bakıldığında metnin içeriğinde:
- Tarihin, yazıldığı dönemdeki zihniyet ve güç odakları tarafından şekillendiğine (A)
- Tarihçilik anlayışının, dönemin beklentilerini aşamaması ve nesnellik sorunu yaşadığına (B)
- Tarihçilerin, içinde bulundukları dönemin insanı oldukları için mutlak yansızlıktan uzak olduğuna (C)
- Tarihçiliğin, kendiliğinden ve objektif şekilde gelişmediğine (E)
gibi konulara değinildiği görülmektedir.
Ancak “(D) Kendi çağının dışına taşan tarihçinin sonraki tarihçileri de etkilediğine” dair net bir vurgu ya da böyle bir aktarımın gelecekteki tarihçileri etkileme biçimi, parçada açıkça belirtilmemiştir. Metin daha çok iktidarın (kral, sultan, bey, vb.) tarihi yazdırmasındaki güdüm, tarih yazımının “merkez” bakış açısıyla yapılması ve bu durumun genç kuşaklara aktarılması üzerinde durmaktadır. Metinde, “tarihçinin sonraki tarihçileri yönlendirmesi” veya “ileriki kuşakların çalışmaları üzerinde belirgin bir etkiye sahip olması” şeklinde bir ifade geçmemektedir.
Bu nedenle 35. sorunun doğru yanıtı: D’dir.
36. Soru
“Bu parçaya göre, geçmişten bugüne gelen tarihçi ve tarihçilik anlayışının varoluşunda aşağıdakilerden hangisi belirleyici olmuştur?”
Parçada, tarihin merkez odaklı (iktidar, güç sahibi kişi veya kurumların bakış açısı) yazılması, genç kuşaklara aktarım amacı, tarih metninin ait olduğu dönemin zihniyetini yansıtması gibi noktalar öne çıkar. Metin, esasen tarih yazımının sonraki nesillere aktarılması (bir nevi kültürel ve düşünsel sürekliliği sağlama) boyutuna vurgu yapar.
Dolayısıyla tarihçi ve tarihçilik anlayışının varoluşunda en çok kültürel aktarım (nesiller arası bilgi veya bakış açısı taşıma) etken görülmektedir. Bu aktarım, yazının içinde “tarihin genç kuşaklara aktarılması amacından tutun da …” cümlesiyle de somutlaşmaktadır.
Bu nedenle 36. sorunun doğru yanıtı: E (Kültürel aktarım)’dır.